กระแสข่าวด้านการศึกษาที่ใหญ่ที่สุดเกี่ยวกับประเทศจีนในเวลานี้คงหนีไม่พ้นการปฏิรูประบบการศึกษาและปรับเปลี่ยนหลักสูตรการเรียนการสอนของพรรคคอมมิวนิสต์เกี่ยวกับการบรรจุเนื้อหาวิชาว่าด้วย “ความคิดของสีจิ้นผิงเกี่ยวกับลัทธิสังคมนิยมที่มีลักษณะแบบจีนสำหรับยุคใหม่” ซึ่งเมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมาวิชานี้ได้รับการบรรจุอย่างเป็นทางการในแบบเรียนเป็นครั้งแรก

รัฐบาลจีนโดยกระทรวงศึกษาธิการให้เหตุผลสำคัญเกี่ยวกับการบรรจุวิชานี้ลงไปในหลักสูตรว่า “การบรรจุวิชานี้จะช่วยให้เยาวชนได้รับการปลูกฝังเกี่ยวกับลัทธิมาร์กซ์ และเสริมสร้างความมั่นใจในแนวทาง ทฤษฎี ระบบ และวัฒนธรรมของสังคมนิยมที่มีลักษณะจีน” แน่นอน โดยเนื้อหาของรายวิชานี้จะถูกบรรจุอยู่ในหลักสูตรของนักเรียนและนักศึกษาทุกระดับชั้น

โดยหลักสูตรในระดับประถมศึกษาจะมุ่งเน้นไปที่การปลูกฝังความรักชาติ พรรคคอมมิวนิสต์และอุดมการณ์สังคมนิยม ในขณะที่หลักสูตรของนักเรียนมัธยมจะถูกเน้นไปที่การผสมผสานทางด้านการรับรู้เชิงประสบการณ์และองค์ความรู้จากการศึกษา เพื่อวางรากฐานความเข้าใจทางการเมืองให้เยาวชนเหล่านี้ ซึ่งในระดับมหาวิทยาลัยจะเป็นการเน้นไปที่การวิเคราะห์และทำความเข้าใจในเชิงทฤษฎี

ความพยายามครั้งใหม่ของรัฐบาลจีนครั้งนี้ถือเป็นการผลักดันและส่งเสริมแนวคิดสังคมนิยมแบบจีนให้เป็นที่แพร่หลายในกลุ่มเยาวชนที่มากยิ่งขึ้น ซึ่งในความเป็นจริงแล้ววิชาในลักษณะนี้ของจีนนั้นมีการบรรจุในแบบเรียนของจีนอยู่แล้ว และไม่ใช่เรื่องใหม่แต่อย่างใดสำหรับประเทศจีน ต่างกันเพียงแค่ในครั้งนี้มีการบรรจุแนวคิดของผู้นำคนล่าสุดลงไปเท่านั้น ซึ่งไม่ค่อยปรากฏมาก่อนในทางการเมืองจีนเท่าไหร่นัก

จริง ๆ แล้วความพยายามของพรรคคอมมิวนิสต์ในการส่งเสริมแนวคิดของสีจิ้นผิงให้เป็นที่แพร่หลายในหมู่ประชาชนจีนนั้นเริ่มทำกันมานานพอสมควรแล้ว หนึ่งในเอกสารชิ้นสำคัญคือการออกหนังสือชุด จำนวน 3 เล่มในชื่อ “Xi Jinping The Governance of China” ซึ่งเป็นหนังสือที่รวบรวมถ้อยแถลงต่าง ๆ ของประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ในโอกาสและวาระต่าง ๆ ออกมาเป็นรูปเล่มเพื่อเผยแพร่

หนังสือชุดนี้ถือเป็นภาพสะท้อนและอธิบายเกี่ยวกับแนวคิดของสีจิ้นผิงได้เป็นอย่างดีเกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาประเทศจีน และถือเป็นตำราที่สำคัญซึ่งถูกใช้ในการสอนวิชาใหม่นี้ในระดับมหาวิทยาลัย ฉะนั้นจะเห็นว่าวิชาดังกล่าวนั้นเป็นเพียงการจัดระบบการทำความเข้าใจระบบสังคมนิยมในลักษณะแบบจีนใหม่เท่านั้น ที่สำคัญคือวิชาดังกล่าวได้เคยมีการนำร่องสอนในบางพื้นที่ของประเทศมาก่อนหน้านี้แล้วด้วย

หากนำปัจจัยต่าง ๆ ข้างต้นมาพิจารณาวิเคราะห์จะเห็นได้ว่าการบรรจุวิชา “ความคิดของสีจิ้นผิงเกี่ยวกับลัทธิสังคมนิยมที่มีลักษณะแบบจีนสำหรับยุคใหม่” ลงในแบบเรียนของจีนนั้นเป็นวิวัฒนาการทางการศึกษาแนวคิดสังคมนิยมของจีนที่มีมาตลอดอยู่แล้ว และวิชาดังกล่าวก็เป็นไปเพื่อการเสริมสร้างและทำความเข้าใจแนวทางการพัฒนาประเทศจีนภายใต้การนำของประธานาธิบดีสีจิ้นผิงเท่านั้น

ผู้เขียน

นายศุภวิชญ์ แก้วคูนอก

นักศึกษาปริญญาเอกที่คณะการจัดการ และนักวิจัยประจำสถาบันวิจัยแถบและเส้นทาง มหาวิทยาลัยเซี่ยเหมิน สนใจประเด็นการต่างประเทศ การเมือง และการพัฒนาในภูมิภาคเอเชียใต้และจีน