ทันทีที่รู้ว่าใครคือผู้ชนะในการเลือกตั้งผู้นำประเทศไม่ว่าจะเป็นตำแหน่งนายกรัฐมนตรีหรือประธานาธิบดี ไม่เพียงผู้ชนะเท่านั้นที่ครองพื้นที่สื่อและความสนใจจากประชาชน แต่สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งเป็นอีกคนข้างกายผู้นำที่สื่อให้ความสนใจไม่น้อย และไม่ด้อยไปกว่าเหล่ากุนซือหรือบรรดาทีมที่ปรึกษา โดยเฉพาะสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของประเทศในโซนตะวันตก ที่สื่อให้ความสำคัญกับการรายงานประวัติส่วนตัว ภูมิหลัง การศึกษา ความดูดีด้วยรสนิยมการแต่งกาย บุคลิกและการวางตัวในที่สาธารณะ ตลอดจนความสามารถพิเศษอื่น ๆ
แม้สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งไม่ได้มีส่วนร่วมในการบริหารประเทศและออกจะมีภาพลักษณ์เชิงสัญลักษณ์ซะเป็นส่วนใหญ่ แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าทุกท่วงการกระทำ การปฏิบัติตัว และการปฏิบัติภารกิจต่าง ๆ ของสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง ล้วนเป็นที่จับตามอง และมีผลต่อความเชื่อมั่นศรัทธา การสนับสนุน รวมทั้งปลุกกระแสการวิพากษ์วิจารณ์ต่อ..ผู้นำ..ไม่มากก็น้อย
สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของหลายประเทศเป็นที่รู้จักจากความเคลื่อนไหว และการทำกิจกรรมทั้งที่เป็นการริเริ่มของตนเองและภารกิจตามตำแหน่ง รวมถึงการแสดงวิสัยทัศน์หรือทัศนคติต่อประเด็นปัญหาหรือสถานการณ์ในสังคม จนได้รับการยอมรับว่าเป็นหนึ่งในผู้ทรงอิทธิพล เธอเหล่านั้นจึงเป็นทั้งกระบอกเสียงสำคัญทางการเมือง เป็นแรงผลักดัน และส่งต่อแนวคิดที่อาจสร้างผลกระทบ (Impact) ต่อสังคม เพื่อปลุกกระแสความสนใจหรือกระตุ้นการมีส่วนร่วมในการกระทำบางอย่าง เช่น นาง Hillary Clinton ที่โดดเด่นในเชิงการทูต หรือนาง Michael Obama ที่ให้ความสำคัญกับการศึกษา ในฐานะที่เป็นเครื่องมือสร้างโอกาสในอนาคต โดยมีการรณรงค์ส่งเสริมการศึกษาในกลุ่มเด็กหญิงทั่วโลกในชื่อ “Let Girls Learn”
ในยุคปัจจุบันปฏิเสธไม่ได้ว่านาง Olena Zelenska สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของยูเครน ….มีบทบาทเด่นชัดจากการออกมาเรียกร้องให้ทั่วโลกตระหนักถึงปัญหาจากสงครามในยูเครน ควบคู่กับการเดินสายขอการสนับสนุนจากประเทศต่าง ๆ แก่ประธานาธิบดี Volodymyr Zelenskyy ผู้เป็นสามี นอกจากนี้ นาง Olena ยังใช้บัญชี Instagram ส่วนตัวเป็นช่องทางในการทำความเข้าใจและสื่อสารกับสื่อมวลชนและคนทั่วโลกเกี่ยวกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในประเทศ รวมถึงความทุกข์ยากของชาวยูเครนในภาวะสงคราม วิถีปฏิบัติของนาง Olena ไม่ว่าจะเป็น on ground หรือ online ไม่เพียงช่วยสนับสนุนการทำงานของประธานาธิบดี Zelenskyy แต่ยังทำให้สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของยูเครนคนนี้ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นเป็นพิเศษ
เมื่อหันมามองในฟากฝั่งเอเชีย ก็น่าสนใจไม่น้อยที่เราคุ้นตามากขึ้นกับการปรากฏตัวเคียงคู่ประธานาธิบดี Xi Jinping ของจีนเมื่อครั้งเยือนต่างประเทศของนาง Peng Liyuan ….สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของจีน ด้วยแฟชั่นการแต่งกายที่มีความทันสมัยแบบตะวันตกผสมรวมกับสไตล์ความเป็นจีน ประกอบกับเสน่ห์ของนาง Peng ทั้งใบหน้าและผิวพรรณที่สวยงามแบบเอเชีย ตลอดจนการวางตัวต่อสาธารณะที่เต็มไปความมั่นใจ ไม่เพียงทำให้นาง Peng แตกต่างจากภริยาของผู้นำจีนคนก่อน ๆ แต่มีนัยแฝงที่สื่อถึงมิติใหม่ของผู้หญิงจีน รวมทั้งยังเป็นตัวแทนที่สะท้อนความเป็นจีนยุคใหม่ภายใต้การนำของประธานาธิบดี Xi
ดังนั้น จึงไม่น่าแปลกใจที่การปรากฏตัวร่วมกับคณะของประธานาธิบดี Xi ในการเยือนต่างประเทศครั้งแรกของนาง Peng เมื่อปี 2556 ดึงความสนใจของสื่อมวลชนได้เป็นอย่างมาก และถือเป็นการเปิดมิติใหม่ทางการทูตของจีน ซึ่งทำให้การปรากฏตัวในต่างประเทศของประธานาธิบดี Xi ยิ่งเป็นจุดสนใจ นอกเหนือจากเป้าหมายและประเด็นการหารือระหว่างการเยือน นอกจากนั้น การมีสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งที่มีบุคลิก หน้าตา และสไตล์การแต่งกายที่ชวนมอง ยืนเคียงข้างของผู้นำจีนเช่นเดียวกับผู้นำตะวันตกไม่ว่าจะเป็นการเยือนต่างประเทศหรือการต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง ซึ่งต่างจากผู้นำจีนในอดีต …..ยังสอดรับกับนโยบายเปิดประเทศของจีน และเป็นอีกหนึ่งภาพจำของประธานาธิบดี Xi นอกเหนือจากความแข็งกร้าวในการดำเนินนโยบายต่างๆ
การปรากฏตัวร่วมคณะผู้นำในการเยือนต่างประเทศของสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของประเทศในเอเชียอีกคนที่น่าสนใจ คือ ……นาง Iriana Widodo สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของอินโดนีเซีย ที่ร่วมคณะผู้นำอินโดนีเซียในการเยือนรัสเซียและยูเครน เพื่อเชิญผู้นำทั้งสองประเทศ เข้าร่วมการประชุม G20 ที่อินโดนีเซียเป็นเจ้าภาพ เมื่อพฤศจิกายน 2565 โดยนาง Iriana เป็นสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งคนที่ 2 ที่เยือนยูเครนต่อจากนาง Jill Biden สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของสหรัฐฯ ..ซึ่งในระหว่างที่อยู่ในยูเครน นาง Iriana เดินทางไปดูพื้นที่สู้รบ พร้อมกับให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม จึงทำให้ได้รับการชื่นชมจากชาวอินโดนีเซียอย่างมาก ขณะเดียวกันก็ช่วยเสริมบทบาทด้านการต่างประเทศในระดับโลกของอินโดนีเซีย ทั้งภาพความเป็นมิตรกับทุกประเทศ ที่พร้อมมีส่วนร่วมแก้ไขปัญหา โดยไม่มีขีดจำกัดจากความแตกต่าง และการมีบทบาทนำในฐานะ peace broker ของประธานาธิบดี Joko Widodo
และเมื่อเร็ว ๆ นี้ การปรากฏตัวของ Dr. Pich Chanmony สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของกัมพูชาในโอกาสที่นายกรัฐมนตรี Hun Manet ผู้นำคนใหม่ของกัมพูชาเยือนไทย ก็น่าสนใจไม่น้อย แม้ข่าวสารที่ปรากฏหน้าสื่อส่วนใหญ่หนีไม่พ้นประเด็นความแน่นแฟ้นของความสัมพันธ์ไทย-กัมพูชา การหารือระหว่างสองผู้นำ และการลงนามในบันทึกความเข้าใจ 5 ฉบับ จากประวัติและคุณสมบัติของ Dr. Pich Chanmony ปฏิเสธไม่ได้ว่ามีความโดดเด่นไม่น้อยไปกว่านายกรัฐมนตรี Hun Manet ทั้งการสำเร็จการศึกษาด้านสาธารณสุขในระดับปริญญาเอกที่สหราชอาณาจักร การใช้ความรู้ด้านสาธารณสุขออกให้บริการด้านสุขอนามัยแก่ชาวกัมพูชาในพื้นที่ต่าง ๆ ร่วมกับคณะแพทย์และเจ้าหน้าที่สาธารณสุขตั้งแต่ก่อนที่นายกรัฐมนตรี Hun Manet จะขึ้นเป็นผู้นำกัมพูชา รวมถึงการเป็นประธานกรรมการและบอร์ดบริหารของบริษัทหลายแห่ง
ขณะที่การแต่งกายด้วยชุดประจำชาติและผ้าพื้นเมืองขณะติดตามสามีไปปฏิบัติภารกิจทั้งในและนอกอาเซียน ก็ทำให้เธอน่ามองไม่น้อยไปกว่าสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งคนอื่น ๆ แม้การเป็นบุตรสาวของนาย Pich Sophoan รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงแรงงานและอาชีวศึกษา และรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีของกัมพูชา ทำให้การแต่งงานของเธอถูกมองว่าเป็นสัญลักษณ์ของการสร้างฐานอำนาจทางการเมืองที่มั่นคงให้กับทั้งสองตระกูลมากกว่า
…….สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งเป็นหนึ่งในตัวแสดงทางการทูตที่มีบทบาทยาวนานในโลกตะวันตก แต่ภาพลักษณ์ส่วนใหญ่ยังไม่อาจก้าวข้ามการถูกมองว่ามีบทบาทในเชิงพิธีการ หรือเป็นตัวแทนที่นำเสนอแฟชั่น ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น หรือศิลปวัฒนธรรมเมื่อยามปรากฏตัว ทั้งที่สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งหลายคนมีลักษณะท่าทางโดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์ รวมทั้งมีเสียงดังมากพอที่จะบอกต่อความคิดและสร้าง impact ในสังคม นอกจากนั้นมีหลายครั้งที่แฟชั่นของสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งสื่อถึงสัญลักษณ์ที่มีความหมายมากกว่าความสวยงามและรสนิยมส่วนบุคคล……. เช่นการยอมรับหรือสนับสนุนแบรนด์สินค้า การบอกเล่าเรื่องราวผ่านการออกแบบและสีของเสื้อผ้า รวมถึงการสนับสนุนหรือยืนยันจุดยืนทางการเมือง
และในยุคปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนผ่านผู้นำในหลายประเทศ ซึ่งหลายคนเป็นคนรุ่นใหม่ที่อายุยังไม่มาก สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งก็เช่นกัน จึงเป็นไปได้ว่า หลังจากนี้เราจะได้เห็นสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งรุ่นใหม่ ที่น่าจะมีบทบาทมากขึ้นในการเป็นพลังหนุนและเสริมผู้นำ และไม่จำกัดบทบาทเป็นเพียงไม้ประดับ พร้อมกับรักษาภาพลักษณ์ให้มีความสมบูรณ์แบบมากที่สุด และจะเป็นที่ประทับใจมากขึ้นหากเป็นการแสดงออกที่น้อยแต่มาก ซึ่งน่าจะทำให้สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งมีความน่าสนใจไม่น้อยไปกว่า…ผู้นำที่เป็นสตรี
—————————————————————-
