สาธารณรัฐฝรั่งเศส

การเมือง           ปกครองระบอบประชาธิปไตยแบบกึ่งประธานาธิบดีโดยประธานาธิบดีเป็นประมุขและหัวหน้าฝ่ายบริหาร ประธานาธิบดีมาจากการเลือกตั้งโดยตรงโดยใช้ระบบเสียงข้างมากแบบเด็ดขาด (คะแนนเสียงข้างมากเกินกว่า 50%) หากการเลือกตั้งรอบแรกไม่มีผู้ใดได้เสียงข้างมากเด็ดขาดก็นำผู้สมัครที่ได้ลำดับ 1 และ 2 มาเลือกตั้งในรอบที่สอง มีวาระดำรงตำแหน่ง 5 ปี อยู่ในตำแหน่งได้ไม่เกิน 2 สมัย ประธานาธิบดีคนปัจจุบัน คือ นายเอ็มมานูเอล มาครง ดำรงตำแหน่งเมื่อ 14 พ.ค.2560 กำหนดการเลือกตั้งประธานาธิบดีครั้งต่อไปในปี 2565

ฝ่ายบริหาร : ประธานาธิบดีแต่งตั้ง นรม. และ ครม. โดยต้องมีเสียงรับรองจากรัฐสภา นรม.มีบทบาทเป็นหัวหน้ารัฐบาล นรม.คนปัจจุบัน คือ นาย Jean Castex (ดำรงตำแหน่ง 3 ก.ค.2563)

ฝ่ายนิติบัญญัติ : เป็นระบบ 2 สภา ได้แก่ 1) วุฒิสภาสมาชิก 348 คนมาจากการเลือกตั้งทางอ้อมโดยคณะบุคคลที่เป็นตัวแทนของเขตเลือกตั้งทั่วประเทศมณฑลโพ้นทะเลและชุมชนฝรั่งเศสในต่างประเทศ มีวาระ 6 ปี โดยจัดให้มีการเลือกตั้งกึ่งหนึ่งทุก 3 ปี และ 2) สภาผู้แทนราษฎรสมาชิก 577 คนมาจากการเลือกตั้งโดยตรงวาระ 5 ปี การเลือกตั้งครั้งล่าสุดเมื่อ 11 และ 18 มิ.ย.2560 พรรค La République En Marche! หรือ Republic on the Move (REM) ที่ก่อตั้งโดยประธานาธิบดีมาครงและพรรคพันธมิตร ครองเสียง   ข้างมากโดยได้ที่นั่ง 350 ที่นั่ง ส่วนการเลือกตั้งครั้งต่อไปจะจัดใน มิ.ย.2565

วุฒิสภามีอำนาจค่อนข้างจำกัด กรณีที่ทั้งสองสภาไม่สามารถตกลงกันได้สภาผู้แทนราษฎร     มีอำนาจชี้ขาดและมีอำนาจในการอภิปรายไม่ไว้วางใจ ครม. โดยปกติสภาผู้แทนราษฎรเป็นเสียงของรัฐบาลและสามารถกำหนดการตัดสินใจของรัฐบาลได้

ฝ่ายตุลาการ : ประกอบด้วย 1) ศาลฎีกา (Supreme Court of Appeals or Cour de Cassation)คณะผู้พิพากษาศาลฎีกาได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดีโดยคณะกรรมการตุลาการ (ConseilSuperieurede la Magistraure) เป็นผู้เสนอรายชื่อ 2) ศาลรัฐธรรมนูญ (Constitutional Council or Conseil Constitutionnel) ประกอบด้วยตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ 9 คนได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดีประธานสภาผู้แทนราษฎรและประธานวุฒิสภาท่านละ 3 คน และ 3) ศาลทั่วไป (Council of State or Conseild’Etat)

การแบ่งเขตการปกครองประกอบด้วย 13 แคว้น (Région) กับ 96 จังหวัด (Département) ส่วนดินแดนโพ้นทะเลมีจำนวน 5 แคว้น ได้แก่ แคว้น Guadeloupe และแคว้น Martinique ในทะเลแคริบเบียนมหาสมุทรแอตแลนติกภูมิภาคอเมริกากลางแคว้น Guyane หรือ French Guiana มหาสมุทรแอตแลนติกภูมิภาคอเมริกาใต้ แคว้น Mayotte และแคว้น Réunionในมหาสมุทรอินเดียภูมิภาคแอฟริกาใต้กับอีก       5 จังหวัด (แคว้นละ 1 จังหวัด) นอกจากนี้ ฝรั่งเศสยังมีดินแดนโพ้นทะเลในรูปแบบอื่น ๆ เช่นเขตปกครองโพ้นทะเล (Collectivitésd’outre-mer-COM) ได้แก่ French Polynesia, St Pierre and Miquelon, Wallis and Futuna, Saint Martin และ Saint Bartelemy ดินแดนที่มีสถานะเป็นอาณานิคมพิเศษ (Collectivité sui generis) ได้แก่ Nouvelle Calédonie (มีสถานะเป็นชุมชน) Clipperton และ French Southern and Antarctic Territories

พรรคการเมืองสำคัญ ได้แก่ 1) พรรค La République En Marche! หรือ Republic on the Move (REM) กลุ่มแนวคิดการเมืองสายกลางก่อตั้งโดยประธานาธิบดีเอ็มมานูเอล มาครงเป็นแกนนำรัฐบาลปัจจุบัน 2) พรรค Democratic Movement หรือ MoDEM พรรคการเมืองสายกลางและเป็นพันธมิตรกับพรรค REM 3) พรรค Les Republicainsหรือ Republican แนวคิดการเมืองขวากลางและ 4) พรรค National Rally แนวขวาจัด

กลุ่มกดดันทางการเมืองได้แก่กลุ่มสหภาพแรงงานต่าง ๆ ได้แก่ CFDT (สหภาพแรงงานที่มีแนวคิดซ้ายมีสมาชิกประมาณ 875,000 คน) CFE-CGC (สหภาพสำหรับผู้ทำงานในสำนักงาน/บริษัทมีสมาชิกประมาณ 140,000 คน) CFTC (สหภาพแรงงานเอกชนก่อตั้งโดยกลุ่มคนงานที่นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกมีสมาชิกประมาณ 142,000 คน) CGT (สหภาพแรงงานเก่าแก่ มีแนวคิดคอมมิวนิสต์ มีสมาชิกประมาณ 710,000 คน) FO (สหภาพแรงงานภาคเอกชนมีสมาชิกประมาณ 300,000 คน) และ MEDEF (แนวร่วมรัฐวิสาหกิจของฝรั่งเศสมีสมาชิกประมาณ 750,000 คน) นอกจากนี้ยังมีสหภาพแรงงานในดินแดนโพ้นทะเลของฝรั่งเศสด้วย

เศรษฐกิจ          มีขนาดเศรษฐกิจปี 2564 ใหญ่เป็นอันดับ 7 ของโลก รองจากสหรัฐฯ จีน ญี่ปุ่น เยอรมนี อังกฤษและอินเดีย และอันดับ 3 ในยุโรป รองจากเยอรมนี และสหราชอาณาจักร

ผลผลิตการเกษตร : ข้าวสาลี ธัญพืช มันฝรั่ง องุ่นที่ใช้ในการผลิตไวน์ หัวบีทที่ใช้ทำน้ำตาล (sugarbeets) เนื้อวัว และผลผลิตประมง

อุตสาหกรรมหลัก : เครื่องจักรกล เคมี รถยนต์ โลหะภัณฑ์ เครื่องบิน เครื่องใช้ไฟฟ้า สิ่งทอ กระบวนการผลิตอาหาร การท่องเที่ยว

 

                  สกุลเงิน ตัวย่อสกุลเงิน : ยูโร (EUR)

อัตราแลกเปลี่ยนต่อดอลลาร์สหรัฐ : 1 ยูโร : 1.16 ดอลลาร์สหรัฐ

อัตราแลกเปลี่ยนต่อบาท : 1 ยูโร : 38.87 บาท (ต.ค.2564)

 

ดัชนีเศรษฐกิจสำคัญ (ปี 2563)

ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) : 2,603,004 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

อัตราความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ : -8.1%

รายได้เฉลี่ยต่อหัวต่อปี : 38,625 ดอลลาร์สหรัฐ

แรงงาน : 30.03 ล้านคน

อัตราการว่างงาน : 8.6%

อัตราเงินเฟ้อ : 0.5%

ดุลบัญชีเดินสะพัด : ขาดดุล 48,911 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

มูลค่าการส่งออก : 488,345 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

สินค้าส่งออก : เครื่องบิน (แอร์บัส) เครื่องร่อน อุปกรณ์การบินและส่วนประกอบ สบู่ ผงซักฟอกและเครื่องสำอาง เครื่องจักรกล  ผลิตภัณฑ์เวชกรรมและเภสัชกรรม เคมีภัณฑ์  เครื่องจักรไฟฟ้า เครื่องดื่มประเภทน้ำแร่ น้ำอัดลมและสุรา อุปกรณ์ยานยนต์ เครื่องใช้เบ็ดเตล็ด เครื่องมือเครื่องใช้เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์และการแพทย์

มูลค่าการนำเข้า : 582,351 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

สินค้านำเข้า : อากาศยาน เครื่องปรับอากาศ เครื่องคอมพิวเตอร์ อัญมณีและเครื่องประดับ เลนส์แว่นตา ผลิตภัณฑ์ยาง ยางพารา รถยนต์และส่วนประกอบ เครื่องนุ่งห่ม เครื่องใช้ไฟฟ้าและส่วนประกอบ

คู่ค้าสำคัญ : เยอรมนี สหรัฐฯ สเปน อิตาลี เบลเยียม สหราชอาณาจักร จีน

การทหาร           มีความสำคัญในฐานะ 1 ใน 5 ประเทศสมาชิกถาวรของ UNSC และครอบครองอาวุธนิวเคลียร์มากเป็นอันดับ 3 ของโลก (รองจากสหรัฐฯ และรัสเซีย) กองทัพติดตั้งยุทโธปกรณ์ก้าวหน้าทันสมัยติดอันดับของโลก

กองทัพฝรั่งเศสแบ่งออกเป็น 4 เหล่า ได้แก่ ทบ. ทร. ทอ. และ กกล.สารวัตรทหาร ซึ่งประกอบด้วย กกล.ตำรวจแห่งชาติ (National Gendarmerie) ปฏิบัติหน้าที่เป็นทหารประจำการในพื้นที่ชนบทและเป็นเสมือนสารวัตรทหารของกองทัพฝรั่งเศส

ระบบการเกณฑ์ทหารเป็นไปโดยสมัครใจสำหรับทั้งบุรุษและสตรีที่มีอายุ 18-25 ปี ไม่มีระบบการบังคับเกณฑ์ทหารแต่มีข้อผูกพันต้องประจำการในกองทัพ 12 เดือน โดยสตรีปฏิบัติงานในหน่วยที่ไม่ใช่หน่วยปฏิบัติการ

มีกำลังพลประจำการรวม 203,250 นาย (แยกเป็น ทบ. 114,700 นาย ทร.34,700 นาย                  ทอ. 40,450 นาย จนท.อื่น ๆ 13,400 นาย และ กกล.สารวัตรทหารที่ประจำการ 100,500 นาย) นอกจากนี้ ยังมี กกล.สำรอง 41,050 นาย (แยกเป็น ทบ. 24,900 นาย ทร. 6,250 นาย ทอ. 5,750 นาย จนท.อื่น ๆ 4,150 นาย และ กกล.สารวัตรทหารสำรอง 30,300 นาย) งบประมาณทางทหาร 2.1% ของ GDP

 

ปัญหาด้านความมั่นคง

1) การก่อการร้าย ฝรั่งเศสยังเผชิญภัยคุกคามจากการก่อการร้าย โดยเฉพาะกลุ่มมุสลิม     หัวรุนแรง ทั้งนี้ ประธานาธิบดีเอ็มมานูเอล มาครง และรัฐบาลฝรั่งเศสมีทิศทางการดำเนินนโยบายต่อมุสลิมที่เข้มงวดมากขึ้น อาทิ วุฒิสภาฝรั่งเศสมีมติเมื่อ 30 มิ.ย.2564 รับรองร่างกฎหมายต่อต้านการก่อการร้าย ที่เพิ่มความเข้มงวดมาตรการต่อต้านการก่อการร้าย จำกัดการเข้าถึงเอกสารทางราชการที่มีชั้นความลับ ให้อำนาจรัฐบาลในการสั่งปิดศาสนสถาน เข้าถึงและวิเคราะห์อัลกอริทึมในอินเทอร์เน็ต รวมถึงเข้าถึงข้อมูลลูกค้าของ   ผู้ให้บริการโทรคมนาคม ส่งผลให้ร่างกฎหมายดังกล่าวถูกวิจารณ์ว่าละเมิดเสรีภาพของประชาชน

2) ความเสี่ยงการก่อเหตุจากกลุ่มขวาจัด ทางการเฝ้าติดตามความเคลื่อนไหวของกลุ่ม ขวาจัด ที่มีแนวคิดต่อต้านและต้องการขับไล่ชาวมุสลิมและผู้อพยพชาวต่างชาติออกจากยุโรป โดยอาจดำเนินมาตรการต่อกลุ่มขวาจัด หากพบหลักฐานการละเมิดกฎหมายและบ่อนทำลายเอกภาพของรัฐ อนึ่ง ฝรั่งเศสมีรายงานการก่อเหตุมุ่งเป้าทำร้ายชาวมุสลิมเมื่อห้วงปี 2563 จำนวน 235 ครั้ง เพิ่มขึ้นร้อยละ 53 จากเมื่อปี 2562 ซึ่งมีจำนวนการก่อเหตุ 154 ครั้ง