Author Archives: The Intelligence Team

อาเซียน Balance and Beyond

กัมพูชาในฐานะประธานอาเซียนปี 2565 ถือว่าประสบความสำเร็จไม่น้อยในการเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดอาเซียนและการประชุมอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ระหว่าง 10-13 พฤศจิกายน 2565 โดยสามารถต้อนรับผู้นำต่างประเทศที่ไปเยือนกรุงพนมเปญเพื่อเข้าร่วมการประชุมต่าง ๆ ได้อย่างราบรื่นและน่าประทับใจ รวมทั้งประสบความสำเร็จในการผลักดันถ้อยแถลงร่วมของเซียน ตามธีมหลัก “ASEAN A.C.T: Addressing Challenges Together” ตลอดจนร่วมเฉลิมฉลองกับสมาชิกอาเซียนในโอกาสที่ครบรอบ 55 ปี พร้อมกับได้ส่งไม้ตต่อให้สมาชิกอาเซียนอย่างอินโดนีเซีย รับ “ค้อน” เพื่อเป็นประธานอาเซียนในปี 2566 โดยจะเริ่มปฏิบัติหน้าที่ตั้งแต่ 1 มกราคม 2566 เป็นต้นไป   นายกรัฐมนตรีฮุนเซนของกัมพูชาปิดฉากการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 40 และ 41 ที่กัมพูชาด้วยการสรุปว่า กัมพูชาได้รับหินร้อนมา (hot stone) เพื่อจัดการ จนทำให้หินก้อนนั้นเย็นลง (cool it down)   อาเซียนมีความคืบหน้าในเรื่องอะไรกันบ้างในปีนี้…?   เริ่มด้วยเรื่องที่สมาชิกอาเซียนตกลงร่วมกันในหลักการว่าจะรับติมอร์ เลสเต เป็นสมาชิกเพิ่มลำดับที่ 11 ซึ่งสร้างความยินดีให้กับติมอร์ เลสเตเป็นอย่างมาก…

การประชุม COP27 ที่อียิปต์ และการถูกเรียกว่าเวที “ฟอกเขียว”

อียิปต์กำลังเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมของรัฐภาคีกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือ COP27 ที่เมืองชาร์ม เอล ชีค ระหว่าง 7-18 พฤศจิกายน 2565 ซึ่งการประชุม COP นี้เป็นความพยายามของนานาชาติในการแก้ไขปัญหาโลกร้อนร่วมกันในหลาย ๆ ด้าน โดยมีเป้าหมายสำคัญ คือ ร่วมมือกันจำกัดไม่ให้อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกเพิ่มสูงขึ้นถึง 1.5 องศาเซลเซียส

ประเด็นสำคัญในการเลือกตั้งกลางสมัยของสหรัฐฯ

สหรัฐอเมริกากำลังจะจัดการเลือกตั้งทั่วไป กลางสมัย (midterm election) ใน 8 พ.ย.65 เพื่อคัดเลือกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯ จำนวน 435 ตำแหน่ง และสมาชิกวุฒิสภาอีก 1 ใน 3 ของจำนวนทั้งหมด หรือประมาณ 33 คน จาก 100 คน ดังนั้น …การหาเสียงของนักการเมืองสหรัฐฯ จึงเข้มข้นตลอดปี 2565 เพื่อช่วงชิงคะแนนโหวตจากชาวอเมริกันที่มีสิทธิเลือกตั้ง

มูเตลู: ไสยศาสตร์ที่อยู่คู่กับสังคมมนุษย์

“มูเตลู” หรือ “สายมู” เป็นคำที่เราพบเห็นกันอย่างแพร่หลายในสังคมไทยปัจจุบัน ซึ่งกลายเป็นศัพท์ที่นำมาใช้แทนที่คำว่า “ไสยศาสตร์” ทั้งความเชื่อเรื่องลี้ลับ โหราศาสตร์ การดูดวงทุกรูปแบบ ความเชื่อทางศาสนา ไม่ว่าจะเป็นเวทสายดำหรือขาว เหล่านี้ล้วนถือว่าเป็นการมูเตลูทั้งสิ้น แต่คำว่ามูเตลูนั้นไม่ได้มาจากรากศัพท์โบราณแต่อย่างใด ที่มาของคำ ๆ นี้กลับมาจากภาพยนตร์สัญชาติอินโดนีเซีย เรื่อง “Penangkal Ilmu Teluh” หรือในชื่อภาษาไทย “มูเตลู ศึกไสยศาสตร์” (2522) ซึ่งเป็นเรื่องเกี่ยวกับหญิงสาว 2 คนที่แข่งกันทำเสน่ห์ใส่ผู้ชาย โดยที่คำว่า “มูเตลู มูเตลู” เป็นคำที่ใช้ในคาถาอาคมของ 2 สาวนี้นั่นเอง ที่จริงแล้วก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ไม่น่าแปลก หากคำว่ามูเตลูนี้จะมาจากภาพยนตร์ เพราะในสื่อภาพยนตร์นั้นก็มักเต็มไปด้วยเหล่าตัวละครสายมูจำพวกพ่อมด-แม่มด นักเวท ที่โด่งดังมากมาย เช่น เหล่าพ่อมด-แม่มดวัยรุ่นจากแฟรนไชส์ Harry Potter กลุ่มนักเวทสายบู๊จากการ์ตูนดังแดนปลาดิบ Fairy Tail ยิ่งถ้าเป็นตัวละครผู้ใช้เวทมนต์ไม่กี่คนในเรื่อง ความโดดเด่นของ Character จะเพิ่มมากขึ้นเป็นพิเศษ อาทิเช่น พ่อมด Gandalf จากแฟรนไชส์ The Lord…

“อุ้มบุญ” โอกาสทางเศรษฐกิจหรือปัญหาสังคมในโลกยุคที่เด็กเกิดน้อย

ขณะที่ทั่วโลกกังวลกับราคาพลังงานและอาหารที่ปรับตัวสูงขึ้นต่อเนื่อง หลังการสู้รบระหว่างรัสเซียกับยูเครนที่ยาวนานเกือบ 1 ปีและยังไม่มีทีท่าว่าจะสิ้นสุด ทั้งยังส่อเค้าจะบานปลายเป็นชนวนของสงครามโลกครั้งที่ 3 หากรัสเซียตัดสินใจใช้อาวุธนิวเคลียร์ เพื่อเร่งปิดฉากสงคราม ……ธุรกิจหนึ่งในยูเครนที่่แทบจะไม่มีคนนึกถึงแต่ได้รับผลกระทบจากภาวะสงครามไม่ต่างจากธุรกิจของกลุ่มทุนใหญ่ข้ามชาติคือ การให้บริการรับจ้างตั้งครรภ์แทนหรือ “อุ้มบุญ”….หญิงสาวชาวยูเครนที่เป็นแม่อุ้มบุญเป็นหนึ่งในกลุ่มผู้ประสบภัยที่ได้รับผลกระทบจากภาวะสงครามไม่ต่างจากชาวยูเครนคนอื่น ๆ ทั้งยังเผชิญความยากลำบากมากกว่าในการอพยพข้ามแดน เนื่องจากมีเด็กติดท้องและสภาพร่างกายไม่เอื้ออำนวยจากการอยู่ในภาวะหญิงมีครรภ์ที่ต้องการการดูแลมากกว่าปกติ ยูเครนมีผู้ให้บริการรับจ้างตั้งครรภ์แทนหลายแห่ง เช่น Delivering Dreams และ Sensible Surrogacy ที่เป็นคนกลางระหว่างแม่อุ้มบุญกับคู่สมรสที่ต้องการมีบุตร เนื่องจาก “อุ้มบุญ” เป็นธุรกิจถูกกฎหมายในยูเครน ข้อมูลของ Growing Families ซึ่งเป็นองค์การไม่แสวงหากำไร ระบุว่า ช่วงก่อนสงครามรัสเซีย–ยูเครน มีแม่อุ้มบุญชาวยูเครนให้กำเนิดทารกปีละประมาณ 2,500 คน โดยมีชาวยุโรปและชาวจีนเป็นลูกค้ารายใหญ่ ธุรกิจอุ้มบุญในยูเครนได้รับการยอมรับในกลุ่มคู่สมรสชาวต่างชาติที่ต้องการมีบุตร เนื่องจากมีกฎหมายรองรับ ซึ่งช่วยรับรองสิทธิตามกฎหมายให้พ่อแม่ที่แท้จริง นอกจากนั้น ราคาการให้บริการรับจ้างตั้งครรภ์แทนสำหรับแม่อุ้มบุญชาวยูเครนไม่สูงมากเมื่อเทียบกับราคาในสหรัฐฯ คือประมาณ 35,000-55,000 ดอลลาร์สหรัฐ นับตั้งแต่รัสเซียเริ่มโจมตียูเครน ธุรกิจอุ้มบุญในยูเครนประสบปัญหามาโดยตลอด ทั้งการติดต่อกับลูกค้า และการดูแลแม่อุ้มบุญ ผู้ประกอบการต้องหาทางปรับตัวรับสถานการณ์ความไม่สงบที่ยืดเยื้อและต้นทุนที่เพิ่มขึ้น เช่น การดูแลแม่อุ้มบุญที่อพยพไปโปแลนด์หรือสาธารณรัฐเช็ก นอกจากนั้นยังต้องติดตามแม่อุ้มบุญเหล่านั้นเพื่อให้กลับมาคลอดในยูเครนให้ทันกำหนดคลอด เนื่องจากการอุ้มบุญในโปแลนด์เป็นสิ่งผิดกฎหมาย ดังนั้น หากเกิดความผิดพลาด แม่อุ้มบุญคลอดทารกในโปแลนด์…

Surrogate Warfare สงครามตัวแทนที่มีเทคโนโลยีเป็นปัจจัยสำคัญ

การทำสงคราม หรือ warfare ระหว่างมนุษย์มีพัฒนาการมาอย่างต่อเนื่อง สิ่งสำคัญที่ทำให้การทำสงครามมีการเปลี่ยนรูปแบบไปตามยุคสมัย ส่วนหนึ่งเป็นเพราะการเปลี่ยนแปลงด้านเครื่องมือ อาวุธ และวิธีการที่มนุษย์ใช้เพื่อเอาชนะในสงครามแต่ละครั้งที่มีความแตกต่างกัน เนื่องจากผู้ที่ต้องการเอาชนะย่อมมองหาเครื่องมือ อาวุธ และวิธีการที่ดีที่สุดในการชิงความได้เปรียบ และลดความเสี่ยงที่จะแพ้ในสงคราม ตามที่นักรบและนักคิดอย่าง Carl von Clausewitz นักการทหารรัฐศาสตร์ปรัสเซีย–เยอรมนีผู้เขียนหนังสือเรื่อง “On War” ซึ่งเป็นต้นแบบของแนวคิดในการทำสงครามปัจจุบัน กล่าวไว้ว่า “สงคราม” คือ เครื่องมือทางการเมือง (เท่ากับว่าการเมืองนำการทหารเสมอ) ที่ใช้กำลังบังคับให้ฝ่ายตรงข้ามยอมจำนนและเพื่อให้ฝ่ายที่ชนะสามารถดำเนินนโยบายได้ เมื่อไม่สามารถใช้เครื่องมืออื่น ๆ ได้แล้ว นอกจากนี้ เมื่อลงมือทำสงครามแล้ว ย่อมต้องทำทุกวิธีเพื่อให้ได้ชัยชนะอย่างเด็ดขาดเท่านั้น ดังนั้น การเอาชนะในสงครามไม่ได้จำกัดแค่การใช้อาวุธหรือเครื่องมือที่เป็นรูปธรรม แต่ต้องรวมถึงการใช้วิธีทางจิตวิทยาสังคม และความเชื่อมั่นว่าการดำเนินการของตนเป็นฝ่ายถูกต้องด้วย แม้ในระยะต่อมาจะมีแนวคิดต่อต้านการทำสงคราม หรือ Pacificism รวมทั้งความร่วมมือระหว่างประเทศที่มุ่งหน้าสู่การปลดอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง หรือยุติสงคราม แต่สถานการณ์โลกในปัจจุบันก็สะท้อนชัดเจนแล้วว่า “การทำสงคราม” ยังเป็นเครื่องมือทางการเมืองที่สังคมต่าง ๆ ใช้ต่อกันเพื่อให้บรรลุเป้าหมายทางการเมือง …เฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเกิดสถานการณ์รัสเซีย–ยูเครนในปี 2565 แม้รัสเซียจะยืนยันว่านี่คือปฏิบัติการพิเศษทางการทหาร และการปลดปล่อยประชาชนในพื้นที่ของยูเครน แต่ประเทศตะวันตกต่างเรียกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นครั้งนี้ว่า…สงคราม ในระยะหลังมีการพูดถึงการทำสงครามรูปแบบใหม่ ๆ ที่ผสมผสานเครื่องมือและวิธีการในเอาชนะฝ่ายตรงข้ามมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น…

วิวัฒนาการความหิว : บทเรียนจากภาวะสงคราม

สงครามที่ทำให้โลกขาดแคลนแป้งสาลีและการส่งออกน้ำมัน ซ้ำยังเผชิญการชะงักงันของแหล่งผลิตจากนโยบาย zero covid ของจีน เศรษฐกิจทั่วโลกที่ฝืดเคือง ส่งผลกระทบให้เกิดภาวะขาดแคลนอาหารในระดับโลก โดยเฉพาะกลุ่มประเทศที่ต้องนำเข้าวัตถุดิบในการทำอาหาร เพราะไม่สามารถเพาะปลูกได้เนื่องจากสภาพอากาศหรือแรงงานก็ตาม ส่งผลให้ประชาชนบางส่วนเริ่มลดการบริโภคอาหาร อดมื้อกินมื้อ เนื่องจากราคาอาหารที่แพงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ภาวะสงครามและภาวะเศรษฐกิจที่กำลังมุ่งเข้าสู่ความถดถอยและเงินเฟ้อที่ทำให้ข้าวของแพงขึ้น ตลอดจนการขาดแคลนวัตถุดิบที่เกิดจากการกีดกันทางการค้าเพื่อกดดันรัสเซียของกลุ่มประเทศต่างๆ ทั่วโลก ทำให้เกิดความกังวลต่อการดำรงชีวิตของประขาชน จนหลายครอบครัวเริ่มที่จะรัดเข็มขัด ลดการใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น รวมไปถึงลดมื้ออาหารลงแล้วด้วย สำนักข่าวอังกฤษรายงานว่าชาวอังกฤษ 1 ใน 4 เริ่มลดอาหารหรืออดมื้อกินมื้อ ไม่สามารถรับประทานอาหารได้เท่ากับปกติ จริงๆ แล้วการจำกัดการรับประทานอาหารอาจเป็นแนวทางที่ดีต่อสุขภาพก็เป็นได้ !! ที่ผ่านมา ผู้ที่รับประทานอาหาร 1-2 มื้อต่อวันในปัจจุบันส่วนมากจะอยู่ในกลุ่มที่ลดน้ำหนักหรือกลุ่มที่ต้องการดูแลสุขภาพ ทั้งการทำแบบชั่วคราวระยะสั้นๆ เพื่อให้ถึงเป้าหมายน้ำหนักที่พวกเขาต้องการหรือทำระยะยาวตลอดชีวิต เนื่องจากเห็นผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพ ด้วยการควบคุมเวลาในรับประทานอาหารที่รู้จักกันในชื่อการทำ “อีฟ” (Intermittent Fasting – IF) เป็นการจำกัดเวลาในการรับประทานอาหารและอดอาหารตามจำนวนชั่วโมง IF มีหลายรูปแบบตั้งแต่ 12-12 4-20 8-16 เป็นต้น นั่นหมายถึงการบริโภคอาหารได้ภายในเวลา 8 ชั่วโมง (ครอบคลุมจำนวน 1-2 มื้อ) และอดอาหาร…

โรคระบาดเงียบทางวัฒนธรรม

  COVID-19 แพร่ระบาดไว โดยเฉพาะในยุคที่การคมนาคมรวดเร็ว เครื่องบินสามารถขนส่งผู้คนข้ามประเทศไปได้ทันใจ ทำให้การแพร่ระบาดผ่านทางละอองจากระบบทางเดินหายใจ จากคนสู่คนเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วจนระบาดไปทั่วโลก สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจมหาศาลและคร่าชีวิตผู้คนไปถึง 6.37 ล้านคนภายในเวลากว่า 3 ปีที่ผ่านมา ตั้งแต่เริ่มมีการระบาด แต่หากมองกันในภาพกว้าง จะพบว่า ใน 1 ปี คนเสียชีวิตเพราะ “โรคมะเร็ง” มากเป็นอันดับที่ 1 ตามมาด้วย โรคเบาหวานและโรคหลอดเลือด แต่ด้วยการเพิ่มอัตราการตายอย่างต่อเนื่องและการไม่แพร่ระบาดในอัตราที่รวดเร็วทำให้ดูเหมือนว่าการเสียชีวิตด้วยโรคเหล่านี้เป็นเรื่องปกติ หากพิจารณาจากจำนวนการเสียชีวิต พบว่า ภายในปี  2563 สำหรับประเทศไทยมีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็ง 84,697 คน ในขณะที่มีผู้ที่เสียชีวิตจากการติดเชื้อไวรัส โควิด -19 อยู่ที่ 60 ราย ซึ่งเหมือนกับว่า เรากำลังให้ความสำคัญกับการแรร่ระบาดของเชื้อโรคที่สังเกตุได้ในระยะสั้น มากกว่าโรคที่ค่อยๆ คร่าชีวิตผู้คนไปอย่างมากมายในแต่ละปี โรคร้ายที่สังหารคนไปอย่างเงียบๆ นี้ ไม่ถือว่าเป็นโรคติดต่อ เพราะในเชิงการแพทย์ “โรคติดต่อ” คือการติดต่อโดยการส่งต่อเชื้อโรคจากคนสู่คน ทั้งทางตรงและทางอ้อมไม่ว่าจะเป็นทางลมหายใจ เพศสัมพันธ์ การสัมผัส เป็นต้น ดังนั้น มะเร็ง เบาหวาน…

ประเมินระบบป้องกันภัยทางอากาศที่นานาชาติให้กับยูเครน…จะมาทันหรือไม่?

เนโตกำลังเร่งเรียกร้องให้สหรัฐฯ อนุมัติการติดตั้งระบบป้องกันและสกัดกั้นขีปนาวุธที่โจมตีทางอากาศอย่างระบบ Iron Dome ในยูเครน เพื่อยกระดับความสามารถของยูเครนในการต่อสู้กับรัสเซีย ที่ปัจจุบันกำลังแข็งกร้าวขึ้นอย่างมาก โดยมีรายงานว่ารัสเซียใช้ขีปนาวุธและอากาศยานไร้คนขับโจมตีเมืองและโครงสร้างพื้นฐานสำคัญของยูเครนอย่างต่อเนื่อง จนทำให้ทุกฝ่ายขยับ focus การให้ความช่วยเหลือแก่ยูเครนไปที่ “การปกป้องน่านฟ้า” และ “ป้องกันภัยคุกคามทางอากาศ” สถานการณ์ด้านความมั่นคงในยูเครนน่าห่วงกังวลมากขึ้น แม้ว่าเมื่อห้วงกันยายน 2565 จะมีรายงานว่ายูเครนเริ่มยึดคืนพื้นที่จากรัสเซียได้แล้ว แต่เมื่อ 10 -11 ตุลาคม 2565 มีรายงานว่า รัสเซียได้เพิ่มปฏิบัติการพิเศษทางการทหารต่อยูเครน เพื่อตอบโต้ที่ยูเครนโจมตีสะพานเชื่อมรัสเซีย-ไครเมีย รัสเซียจึงใช้การยิงขีปนาวุธระดมโจมตี ทั้งกรุงเคียฟที่เป็นเมืองหลวง และโครงสร้างพื้นฐานสำคัญ เช่น โรงไฟฟ้าและเส้นทางคมนาคม ถ้าถามว่าการโจมตีครั้งนี้รุนแรงแค่ไหน ก็ตอบได้ว่า…แรงพอที่จะทำให้จีนและอินเดียออกมาแสดงความห่วงกังวล ทั้ง ๆ ที่ 2 ประเทศระมัดระวังการวิจารณ์รัสเซียประเด็นนี้มาโดยตลอด ขณะที่กลุ่ม G7 ที่สมาชิกประกอบด้วยสหรัฐอเมริกา แคนาดา ฝรั่งเศส เยอรมนี อิตาลี สหราชอาณาจักร และญี่ปุ่น ก็จัดการประชุมในวาระฉุกเฉินทันที โดยให้ผู้นำยูเครนเข้าร่วมด้วย ดังนั้น มีความเป็นไปได้ว่า กลุ่ม G7 จะเพิ่มมาตรการกดดันรัสเซียอีก และจะเพิ่มความช่วยเหลือแก่ยูเครนเหมือนที่ผ่าน…

ย่อยยุทธศาสตร์ความมั่นคงสหรัฐฯ : 7 ประเด็นน่าสนใจ

รัฐบาลประธานาธิบดีโจเซฟ ไบเดนของสหรัฐฯเผยแพร่ยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาติ หรือ National Security Strategy (ย่อว่า NSS) ฉบับใหม่เมื่อ 12 ตุลาคม 2565 เป็นยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาติอย่างเป็นทางการฉบับแรกของประธานาธิบดีไบเดน เพื่อให้หน่วยงานภาครัฐของสหรัฐฯ มีเป้าหมายเดียวกัน คือ “ทำให้สหรัฐฯ มั่นคง มั่งคั่ง และเป็นผู้นำโลกอันดับหนึ่งตลอดกาล”……… เป้าหมายดังกล่าวไม่ได้เขียนไว้อย่างชัดเจนในยุทธศาสตร์…แต่เมื่ออ่านดูดี ๆ ก็จะเห็นคำว่า America Leadership ถูกพูดถึงอยู่ทั้งฉบับ ไม่ว่าจะเป็นผู้นำด้านการพัฒนาเทคโนโลยี ผู้นำด้านการรักษาระเบียบโลก ผู้นำด้านประชาธิปไตย ผู้นำด้านสาธารณสุข ผู้นำด้านการข่าวกรอง และผู้นำด้านการทหาร ดังนั้น มุมมองในประเด็นที่1…ที่เราอ่านยุทธศาสตร์ฉบับนี้และเห็นว่ารัฐบาลไบเดนให้ความสำคัญมาก ๆ ก็คือ สหรัฐฯ ยังต้องการเป็นผู้นำโลกในทุก ๆ ด้านต่อไป ประเด็นที่ 2 ผู้จัดทำยุทธศาสตร์แห่งชาติของสหรัฐฯ มองว่า สถานการณ์ความมั่นคงโลกปัจจุบันเปลี่ยนแปลงและผันผวน โดยมี  การแข่งขันระหว่างประเทศมหาอำนาจ เป็นประเด็นที่สำคัประเด็นที่ 2 และแทบจะส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของสหรัฐฯ มากที่สุด ซึ่งมุมมองนี้เป็นการประเมินที่ต่อเนื่องมาจากรัฐบาลชุดที่ผ่านมา ที่ให้ความสำคัญกับการปกป้องผลประโยชน์ของสหรัฐฯ จากการแข่งขันกับมหาอำนาจอื่น ๆ…