สินค้าจำนวนมากและหลากหลายประเภทปรับราคาสูงขึ้นในปัจจุบัน อันเนื่องมาจากผลกระทบจากการอัดฉีดเงินในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด 19 จนเป็นสาเหตุที่ทำให้เงินเฟ้อ ซ้ำเติมด้วยการคว่ำบาตรทางการค้าและการปิดช่องทางการส่งออกสินค้าจากสถานการณ์รัสเซีย-ยูเครน ทำให้สินค้าขาดตลาดและปรับราคาสูงมากขึ้น เดือดร้อนต่อการอุปโภคบริโภคของประชาชนทั่วโลก เพราะยุคนี้ของซื้อของขายมีราคาแพงทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นน้ำมัน เหล็ก แป้งสาลี เนื้อสัตว์ พืชผัก ผลิตภัณฑ์จากปิโตรเคมี เป็นต้น
แต่ในวิกฤตยังมีโอกาส โดยเฉพาะกับสังคมมนุษย์ที่เป็นสังคมสุดยอดแห่งการวิวัฒน์และปรับตัว ตัวอย่างเช่น ในระหว่างการแพร่ระบาดของเชื้อโรค COVID-19 เราเปลี่ยนรูปแบบการทำงานเป็นแบบออนไลน์ มีจำนวนผู้ใช้การประชุมผ่าน Zoom เพิ่มขึ้นถึง 2,900% และใช้งานต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
ในโลกของสินค้าก็เช่นกัน เมื่อสินค้าชนิดหนึ่งแพงขึ้นก็เป็นโอกาสของสินค้าทดแทนที่จะได้รับความสนใจมากขึ้น และจะกลายเป็นสินค้าหลักไปแทน โดยปัจจัยที่เข้ามากระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลง เช่น การพัฒนาเทคโนโลยีกับโทรศัพท์ รถยนต์ไฟฟ้า กล้องฟิล์มสู่กล้องดิจิทัล การใช้กล่องโฟมแทนกระดาษ เป็นต้น แต่ในครั้งนี้ มีปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจมาเป็นตัวแปรสำคัญในการเร่งให้เกิดการเปลี่ยนแปลง…แล้วทิศทางของการเปลี่ยนแปลงนี้จะเป็นอย่างไรกับสินค้าที่มีราคาสูงขึ้น ดังนี้
แป้งสาลี ยูเครนและรัสเซียเป็นผู้ส่งออกแป้งสาลีรายใหญ่ของโลก ด้วยลักษณะพิเศษของแป้งสาลีที่ทำปฎิกิริยาของน้ำ จนเกิดกลูเตนที่ทำให้เกิดเนื้อสัมผัสเหนียวนุ่มและถูกใช้เป็นวัตถุดิบหลักในการทำเบเกอร์รี่ซึ่งเป็นแหล่งคาร์โบไฮเดรตหลักในหลายๆ ประเทศ โดยเฉพาะยุโรป เมื่อแป้งสาลีราคาสูงขึ้น การจะใช้แป้งชนิดอื่นมาทดแทนก็ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่หากนำปัจจัยทางด้านสุขภาพเข้ามาพิจารณาเพิ่ม จะเห็นได้ว่า มีกลุ่มคนที่เลือกที่จะรับประทานแป้งที่ปราศจากกลูเตน เนื่องจากกลูเตนทำให้ความสามารถในการดูดซึมอาหารของลำไส้ลดลง จนสะสมเป็นอาการแพ้กลูเตน ตอนนี้จึงได้มีการปรับปรุงโดยใช้แป้งชนิดอื่นเข้ามาทดแทนแป้งสาลีแล้ว ไม่ว่าจะเป็นแป้งอัลมอนด์ หรือแป้งข้าวเจ้า ซึ่งแป้งอัลมอนด์ให้พลังงาน 144 กิโลแคลลอรี่ ต่อ 100 กรัม ในปริมาณที่เท่ากันแป้งสาลีให้พลังงานถึง 364 กิโลแคลลอรี่ แป้งอัลมอนด์จึงเป็นที่ได้รับความสนใจมากขึ้นในการทำเบเกอร์รี่เพื่อตอบโจทย์กลุ่มคนรักสุขภาพ แม้จะยังมีราคาสูงกว่าขนมที่ใช้แป้งสาลีก็ตาม
เหล็ก ถือเป็นสินค้าตั้งต้นสำหรับผลิตภัณฑ์อื่นๆ ตั้งแต่ตึกสูงจนถึงอาหารยังชีพอย่างปลากระป๋อง ที่ผู้ประกอบการจะต้องแบกรับต้นทุนที่สูงขึ้น แต่ยังคงต้องตรึงราคาเดิมไว้ ผู้รับเหมาก่อสร้างอาคารจะต้องก่อสร้างอาคารต่อไปตามราคาที่เสนอไว้ก่อนหน้านี้ซึ่งอยู่ในช่วงที่ราคาเหล็กยังไม่ปรับตัวสูงขึ้นกว่า 37.5% ในปัจจุบัน
ในขณะเดียวกันอาคารบางแห่งเริ่มที่จะมีแนวคิดที่จะใช้วัสดุอื่นๆ ในการก่อสร้าง เช่น ประเทศญี่ปุ่น กรุงโตเกียวกำลังจะสร้างอาคารสูง 70 เมตร ที่ทำจากไม้ มีพื้นที่ใช้สอย 26,000 ตารางเมตร ประเทศสวีเดนที่ได้แสดงแนวคิดการใช้ไม้ในการก่อสร้างตามแนวคิดที่ได้แสดงไว้ในงาน World Expo 2020 จากไม้ในป่าของประเทศที่มีพื้นที่ป่ากว่า 3.5 พันล้านตารางเมตร (70% ของพื้นที่ประเทศ) เพื่อเป็นการลดคาร์บอนในระหว่างการก่อสร้างด้วยวัสดุชนิดอื่นๆ ได้อีกด้วย
น้ำมัน มีส่วนสำคัญต่อการคมนาคมรวมไปถึงการผลิตสินค้าอื่น ๆ เมื่อเครื่องยนต์สันดาปต้องแบกภาระค่าน้ำมันที่เพิ่มขึ้น ผู้ขับขี่จึงเปลี่ยนใจไปใช้รถยนต์ไฟฟ้าแทน และดูเหมือนว่าปัจจัยของราคาที่สูงขึ้นของประเภทพลังงาน จะช่วยเร่งให้การเปลี่ยนรูปแบบรถยนต์นั้น เกิดขึ้นเร็วกว่าปัจจัยทางด้านความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเสียอีก
บรรจุภัณฑ์จากปิโตรเคมีที่ราคาสูงขึ้นเนื่องจากใช้แหล่งวัตถุดิบเดียวกันกับน้ำมัน ถุงพลาสติกได้ถูกรณรงค์ให้มีการลดการใช้เนื่องจากมีการใช้งานในระยะสั้นแต่ใช้เวลาในการย่อยสลายนาน จนเปลี่ยนมาใช้ถุงผ้าหรือถุงกระดาษแทน หรือการนำกลับมาใช้ใหม่ ซึ่งจะถือเป็นการเปลี่ยนแปลงในระดับของพฤติกรรมการใช้งาน ไม่ใช่แค่การใช้สินค้าหรือวัสดุทดแทนเท่านั้น
สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่เข้ามาทดแทนสินค้าเดิมที่เข้าถึงได้ยากในช่วงนี้ จริง ๆ แล้วเป็นสินค้าที่มีอยู่แล้ว แต่ที่ผ่านมามีการใช้เฉพาะกลุ่ม เช่น กลุ่มคนรักษ์สุขภาพ กลุ่มคนรักษ์สิ่งแวดล้อม ที่ผ่านมา “สินค้าทดแทน” เหล่านี้จึงเป็นผลิตภัณฑ์เกินความจำเป็นที่ผลิตมาเพื่อตอบรับความต้องการ แต่สถานการณ์เศรษฐกิจและสงครามเป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้สินค้าเหล่านี้ได้รับความนิยมมากขึ้น ดังนั้น ดูเหมือนว่าวิกฤตในครั้งนี้จะเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้บริโภคไปโดยปริยาย ในทางกลับกันถือเป็นโอกาสให้กับผู้ผลิตหรือเจ้าของธุรกิจของสินค้าเหล่านี้ได้เกิดใหม่มากขึ้น
ท่ามกลางวิกฤต… จึงยังมีโอกาสอยู่เสมอ ซึ่งเป็นโอกาสที่จะอยู่กับโลกอย่างยั่งยืน เห็นถึงความเปราะบาง การเตรียมตัวรับความเสี่ยงในด้านต่างๆ และการสร้างทางเลือกที่เตรียมไว้สำหรับเผชิญปัญหา เมื่อนั้นแล้ว ปัญหาหรือวิกฤตที่เกิดขึ้นจะเป็นเพียงตัวแปรในช่วงเวลาหนึ่ง เพื่อเปลี่ยนถ่ายพฤติกรรมการบริโภคของประชาชนไปในอีกรูปแบบหนึ่งเพียงเท่านั้น เป็นตัวเร่งของการเปลี่ยนวัฏจักรของธุรกิจไปแต่ไม่ขาดสาย
