วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำคะนองเต็มตลิ่ง เราทั้งหลายชายหญิง สนุกกันจริงวันลอยกระทง ลอย ลอย กระทง ลอย ลอย กระทง ท่วงทำนองเพลงที่คุ้นหูคนไทยหลายคน และก็จบกันไปอีกปีกับหนึ่งเทศกาลโปรดอย่าง “เทศกาลลอยกระทง” หนึ่งในประเพณีสำคัญของไทยที่ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติตั้งแต่ปี 2554 ในสาขาแนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม ประเพณี และเทศกาล แต่การลอยกระทงไม่ใช่เทศกาลที่เกิดในไทยเพียงประเทศเดียว แต่เป็นพิธีกรรมที่สืบต่อกันมาอย่างยาวนานในดินแดนอุษาคเนย์ของพวกเรา พิธีกรรมที่คล้ายคลึงอย่างพิธีลอยกระทงนี้มี “ชื่อ” และ “รายละเอียด” แตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ ทั้งลาว เมียนมา กัมพูชา และอีกหลายประเทศ ลอยกระทงคืออะไร และเราลอยกระทงกันไปทำไม ? คือ พิธีกรรม/ประเพณี ทำกันในห้วงฤดูน้ำหลาก ห้วงเปลี่ยนผ่านจากฤดูฝนไปฤดูแล้ง ชาวอุษาคเนย์ซึ่งเป็นผู้พึ่งพาน้ำเป็นสิ่งสำคัญในการดำรงชีวิต การเพาะปลูกเลยมีพิธีกรรมลอยกระทงกันขึ้นมา แล้วเราลอยกระทงกันไปทำไม  วัตถุประสงค์ของการลอยกระทงมีหลากหลาย บ้างเชื่อว่าเป็นการขอบคุณพระแม่คงคาหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ประทานน้ำและความอุดมสมบูรณ์มาให้ บ้างก็เชื่อว่าทำขึ้นเพื่อสะเดาะเคราะห์และขอขมาต่อพระแม่คงคา บ้างก็เชื่อว่าเป็นการบูชาพระอุปคุตอรหันต์ บูชาเทพเจ้า และด้วยเหตุผลของการลอยกระทงที่แตกต่างกันก็ทำให้แต่ละประเทศมีรายละเอียดของลอยกระทงที่เป็นอัตลักษณ์ วัฒนธรรมร่วม : วัฒนธรรมดีดีที่ไม่ได้มีแค่ไทย อย่างที่เกริ่นไปว่า…