สนข. Myanmar Now อ้างมูลนิธิ Shan Human Rights (SHRF) เมื่อ 27 พ.ย.67 ว่า นักลงทุนจีนเข้าไปทำเหมืองทองคำเพิ่มขึ้นบริเวณตอนบนของแม่น้ำสายในรัฐฉานตะวันออกในห้วง 3 ปีที่ผ่านมา หลังเหตุรัฐประหารในเมียนมาเมื่อปี ๒๕๖๔ ซึ่งพื้นที่อยู่ภายใต้การควบคุมของกองทัพสหรัฐว้า (UWSA) และกองกำลังลาหู่ บุคคลที่ไม่เกี่ยวข้องไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าพื้นที่ และมี จนท.รักษาคงามปลอดภัยอย่างเข้มงวด ก่อนหน้านี้ การทำเหมืองทองคำส่วนใหญ่จะอยู่ในเขต จ.เมืองสาด และ จ.ท่าขี้เหล็ก แต่ปัจุบันขยายพื้นที่ไปจนถึงเมืองโต๋นและแม่น้ำสาละวิน ทำให้ชาวบ้านในพื้นที่เกิดความกังวลต่อกระบวนการทำเหมือง เนื่องจากมีการใช้สารเคมีในการขุดเจาะ เช่น สารไซยาไนด์ รายงานของ SHRF ระบุด้วยว่า การทำเหมืองถ่านหินและทองคำกำลังเกิดขึ้นตามแนวแม่น้ำหลายสายทั่วรัฐฉานตะวันออก ส่งผลให้เกิดความเสียหายรุนแรงต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชน และเมื่อปี 2566 UWSA ได้อนุญาตให้บริษัทจีน 7 แห่ง เข้าไปทำเหมืองทองคำตามแนวแม่น้ำกกทางตอนใต้ของเมืองสาด ใกล้กับชายแดน จ.เชียงราย และมีสารพิษตกค้างจากการทำเหมืองไหลลงสู่แม่น้ำห่างจากชายแดนไทยเพียง 30 กม.
