ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ประกาศเมื่อ 10 ตุลาคม 2568 ว่า จะขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าเทคโนโลยีจากจีน อัตราร้อยละ 100 เพิ่มเติมจากมาตรการภาษีตอบโต้ โดยจะเริ่มใช้อัตราใหม่ใน 1 พฤศจิกายน 2568 เพื่อตอบโต้กระทรวงพาณิชย์จีนที่ประกาศเมื่อ 9 ตุลาคม 2568 จะควบคุมการส่งออกแร่ธาตุสำคัญ โดยเฉพาะ rare earth และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องไปต่างประเทศ เฉพาะอย่างยิ่งการนำไปใช้ในอุตสาหกรรมพัฒนาอาวุธและเทคโนโลยีขั้นสูง
ปัจจุบันรัฐบาลจีนได้ออกมาตรการที่ชัดเจนให้บริษัทต่างชาติที่ต้องการซื้อ-ขายแร่ธาตุสำคัญดังกล่าวต้องได้รับการอนุญาตจากรัฐบาลจีนก่อน แม้ว่าจะเป็นปริมาณไม่มาก หรือเป็นการผลิตโดยบริษัทต่างชาติเองก็ตาม นอกจากนี้ รัฐบาลจีนจะควบคุมการส่งออกและกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับเหมือง rare earth ทั้งหมด พร้อมระบุชัดเจนว่าตรวจสอบพบว่าบริษัทต่างชาติจะใช้ rare earth เพื่อประโยชน์ด้านการทหาร ก็จะถูกปฏิเสธทันที
ปัจจุบันจีนเป็นประเทศที่ครองสัดส่วนการทำเหมืองแร่ rare earth ร้อยละ 70 ของโลก และครอบครองกระบวนการผลิต rare earth ร้อยละ 90 ของโลก ดังนั้น มาตรการของจีนจึงจะเป็นอุปสรรคและความท้าทายของสหรัฐฯ และประเทศอื่น ๆ ที่ต้องการใช้ rare earth ในการพัฒนาอุตสาหกรรมป้องกันประเทศและเทคโนโลยีระดับสูง ที่ผ่านมา ฝ่ายนิติบัญญัติสหรัฐฯ แสดงความกังวลมานานหลายปีว่าสหรัฐฯ พึ่งพาการนำเข้า rare earth จากจีนมากเกินไป ทำให้เสียอำนาจต่อรองทางการค้าและผลประโยชน์ระหว่างประเทศ สำหรับสาเหตุที่สหรัฐฯ ไม่สกัดและผลิต rare earth เองนั้น เป็นเพราะกระบวนการจะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างมาก
สหรัฐฯ ไม่พอใจมาตรการดังกล่าวและโจมตีว่าจีนกำลังทำลายห่วงโซ่อุปทานของโลก ผูกขาดตลาด รวมทั้งใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญเป็นปัจจัยสร้างความได้เปรียบในการดำเนินนโยบายต่างประเทศ สร้างอำนาจต่อรอง และชิงความได้เปรียบในการแข่งขันเชิงภูมิรัฐศาสตร์ สหรัฐฯ จึงพยายามคัดค้านและขัดขวางจีนไม่ให้จำกัดการส่งออก rare earth
ก่อนหน้านี้ เมื่อ 27 สิงหาคม 2568 ประธานาธิบดีทรัมป์ ประกาศนโยบายเพิ่มการลงทุนเพื่อสร้างอุตสาหกรรมการผลิต rare earth ในประเทศ และในต่างประเทศที่พร้อมจะร่วมมือกับสหรัฐฯ เพื่อกระจายห่วงโซ่การผลิตแร่ที่มีความสำคัญต่อการพัฒนา โดยรัฐบาลสหรัฐฯ จะสนับสนุนงบประมาณการพัฒนาอุตสาหกรรมดังกล่าวให้กับบริษัทในประเทศที่มีความพร้อม เช่น บริษัท USA Rare Earth ที่เห็นด้วยกับนโยบายนี้ พร้อมเชื่อมั่นว่าสหรัฐฯ มีความพร้อมที่จะเอาชนะจีน
คาดว่าประธานาธิบดีทรัมป์ประกาศแนวคิดเพิ่มอัตราภาษีนำเข้าจากจีนในห้วงนี้ เพื่อสร้างอำนาจต่อรองระหว่างการพบกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิงของจีนในปลายตุลาคม 2568 ที่เกาหลีใต้ เพราะทั้ง 2 ผู้นำจะไปเข้าร่วมการประชุมความร่วมมือกลุ่มเอเปค และคาดว่าจะมีการพบหารือทวิภาคีระหว่างผู้นำสหรัฐฯ กับจีนด้วย
