สื่อมาเลเซียเมื่อ 25 ตุลาคม 2568 รายงานการเตรียมความพร้อมของรัฐบาลมาเลเซียในการเป็นประธานและเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 47 ที่กรุงกัวลาลัมเปอร์ มาเลเซีย โดยระบุว่ารัฐบาลมาเลเซียประกาศข้อริเริ่มและโครงการใหม่ 3 ประเด็นภายใต้ความร่วมมือในกรอบอาเซียน เพื่อให้เป็นผลงานสำคัญของมาเลเซียในฐานะประธานอาเซียนปี 2568 ได้แก่ 1) การตั้งศูนย์ความเป็นเลิศเพื่อการเปลี่ยนไปใช้พลังงานสะอาด (MSME Excellence Centre for Green Transition in Asean) หรือข้อริเริ่ม MEGA 2) การจัดทำรายงานประเมินอนาคตของอาเซียนปี 2578 ประเด็นระบบนิเวศด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมของอาเซียน และ 3) การจัดทำรายงานประมวลสถานการณ์อาเซียนในปี 2568 เพื่อร่วมกันกำหนดกรอบอนาคตเพื่อความยั่งยืนและครอบคลุม หรือ Inclusivity and Sustainability ซึ่งเป็น keyword หรือคำสำคัญที่มาเลเซียในฐานะประธานอาเซียนพยายามเน้นย้ำให้เป็นทิศทางความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกอาเซียนต่อไป
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศมาเลเซียคาดหวังว่าทั้ง 3 ข้อริเริ่มดังกล่าวจะเป็นผลงานสำคัญของมาเลเซียที่ส่งผลดีต่อทิศทางความร่วมมือระหว่างสมาชิกอาเซียน รวมทั้งความร่วมมือระหว่างอาเซียนกับประเทศคู่เจรจาอื่น ๆ ต่อไป เพราะเป็นความริเริ่มที่จะสะท้อนวิสัยทัศน์และมุมมองของอาเซียน เสริมสร้างความร่วมมือที่มีอยู่แล้ว และเตรียมพร้อมให้สมาชิกอาเซียนสามารถปรับตัวร่วมกันได้ในบริบทความมั่นคงโลกที่เปลี่ยนแปลง
มาเลเซียมีแนวโน้มจะให้ความสำคัญกับการประชาสัมพันธ์ข้อริเริ่ม MEGA มากที่สุด เนื่องจากข้อริเริ่มนี้จะให้ความสำคัญกับการขยายโอกาสทางเศรษฐกิจระดับรากหญ้า และการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ซึ่งเป็นทุนสำคัญด้านความมั่นคงของทุกประเทศ และมาเลเซียเล็งเห็นว่าการพัฒนาเศรษฐกิจรากหญ้าและการพัฒนามนุษย์ คือต้นทุนสำคัญของอาเซียน และเป็นการเตรียมความพร้อมอาเซียนให้สามารถปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ ได้ ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนไปใช้พลังงานสะอาด หรือเศรษฐกิจดิจิทัล นอกจากนี้ ข้อริเริ่ม MEGA จะช่วยรักษาสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติของอาเซียนด้วย
สำหรับข้อริเริ่มในการจัดทำรายงานอนาคตศึกษา (foresight) เกี่ยวกับระบบนิเวศน์ของอาเซียนด้านการพัฒนาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม หรือ STI Ecosystem เป็นข้อเสนอเพื่อเตรียมข้อมูลและความรู้ให้สมาชิกอาเซียนพร้อมรับมือกับอนาคต โดยจะใช้วิธีการอนาคตศึกษาไปวิเคราะห์แนวโน้ม ปัจจัยเปลี่ยนแปลง โอกาสและความท้าทายที่จะเกิดขึ้น และพิจารณาทางเลือกสำหรับอาเซียน เพื่อร่วมมือกันสู่อนาคตที่มั่งคั่งและยั่งยืน ส่วนการจัดทำรายงานอาเซียนปี 2568 จะเป็นความร่วมมือระหว่างสถาบันวิชาการและคลังสมองของประเทศในภูมิภาคเพื่อวิเคราะห์ปัจจัยภูมิรัฐศาสตร์ เป้าหมายสู่ความยั่งยืน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รวมทั้งการค้าที่ส่งผลเปลี่ยนแปลงต่ออาเซียนในช่วงที่ผ่านมา รวมทั้งแนวทางปฏิบัติที่ดีในอนาคตเพื่อทำให้อาเซียนยังคงเป็น “กลไกกลาง” ความร่วมมือในภูมิภาคต่อไป
