ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ชื่อของ “ทีมวอลเลย์บอลหญิงทีมชาติไทย” ได้กลายเป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติด้วยฟอร์มการเล่นที่โดดเด่น ความสามัคคีของทีม และแรงผลักดันจากหัวใจนักกีฬา ทำให้ทีมสาวไทยสามารถทะยานขึ้นสู่การแข่งขันระดับโลกอย่าง Volleyball Nations League (VNL) ได้อย่างสง่างาม การเดินทางอันยาวไกลนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงชั่วข้ามคืน หากแต่สั่งสมมาจาก “แรงบันดาลใจเล็ก ๆ” ในสนามโรงเรียนของเด็กหญิงธรรมดาหลายคนที่หลงรักในกีฬาชนิดนี้
จุดเริ่มต้นจากโรงเรียน วอลเลย์บอลเป็นหนึ่งในกีฬายอดนิยมของโรงเรียนในประเทศไทย โดยเฉพาะในระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและปลาย หลายโรงเรียนให้ความสำคัญกับการฝึกฝนอย่างจริงจัง เพื่อส่งนักกีฬาเข้าแข่งขันในระดับจังหวัด ระดับภาค ไปจนถึงระดับประเทศ การแข่งขันที่สำคัญอย่าง “กีฬาเยาวชนแห่งชาติ” หรือ “กีฬาโรงเรียนกีฬาแห่งประเทศไทย” กลายเป็นเวทีแจ้งเกิดของนักกีฬาหลายคน เช่น “อรอุมา สิทธิรักษ์” “ปลื้มจิตร์ ถินขาว” หรือ “นุศรา ต้อมคำ” ที่ต่างเริ่มต้นจากจุดเล็ก ๆ เหล่านี้ การมีระบบโค้ชที่เข้มแข็งและการสนับสนุนจากครอบครัวและโรงเรียน เป็นพื้นฐานสำคัญที่สร้างความแข็งแกร่งให้กับนักกีฬาตั้งแต่ระดับเยาวชน เด็กสาวหลายคนที่เคยฝึกซ้อมบนสนามดินลูกรังในชนบท ปัจจุบันกลายเป็นนักกีฬาระดับชาติที่แฟน ๆ ทั่วโลกเฝ้าติดตาม
ก้าวสู่ระดับทีมชาติ การได้เป็นนักกีฬาทีมชาติไม่ใช่เรื่องง่าย นักกีฬาต้องผ่านการคัดตัวหลายรอบ ต้องยอมเสียโอกาสหลายอย่างในชีวิตวัยรุ่น ต้องรับมือกับอาการบาดเจ็บ การฝึกซ้อมที่หนักหน่วง และแรงกดดันจากการแข่งขัน ความมุ่งมั่นและระเบียบวินัยจึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา วอลเลย์บอลหญิงทีมชาติไทยได้สร้างปรากฏการณ์หลายครั้ง ไม่ว่าจะเป็นการคว้าแชมป์เอเชีย หรือการเอาชนะทีมยักษ์ใหญ่อย่างจีน ญี่ปุ่น หรือบราซิล ซึ่งเป็นทีมระดับโลก แม้จะยังไม่เคยคว้าเหรียญในโอลิมปิกหรือชิงแชมป์โลก แต่ทีมไทยก็ได้รับการยอมรับในระดับสากลว่าเป็น “ทีมเล็กที่ใจใหญ่”
VNL เวทีของความฝันและบททดสอบ การแข่งขัน Volleyball Nations League (VNL) เป็นรายการใหญ่ที่จัดโดยสหพันธ์วอลเลย์บอลนานาชาติ (FIVB) ถือเป็นเวทีที่รวมทีมชั้นนำของโลก เช่น สหรัฐอเมริกา, เซอร์เบีย, บราซิล, อิตาลี และจีน การได้เข้าร่วมในรายการนี้เป็นทั้ง “โอกาส” และ “บททดสอบ” ของทีมไทย ซึ่งทีมสาวไทยลงสนาม VNL อย่างสม่ำเสมอตั้งแต่ปี 2018 เป็นต้นมา โดยเฉพาะในปี 2022–2024 ทีมสามารถเก็บชัยชนะเหนือทีมอันดับต้น ๆ ของโลก และทำอันดับติด Top 8 ได้อย่างน่าประทับใจ สิ่งที่ทำให้ทีมไทยเป็นที่รักของแฟนบอลทั่วโลกไม่ใช่แค่ฝีมือการเล่นเท่านั้น แต่ยังรวมถึง “สปิริตทีม” การเล่นที่สนุก กล้าหาญ และเต็มไปด้วยพลังบวก
หลังจากยุคของนักกีฬารุ่นพี่อย่างอรอุมาและนุศราสิ้นสุดลง ทีมไทยเข้าสู่ช่วงเปลี่ยนผ่าน ซึ่งไม่ง่ายนัก อย่างไรก็ตาม การเติบโตของนักกีฬารุ่นใหม่ เช่น พิมพิชยา ก๊กรัมย์ ชิตพร กำลังมาก ฐาปไพพรรณ ไชยศรี รวมถึงดาวรุ่งจากระบบเยาวชน ทำให้ทีมยังคงแข็งแกร่ง และมีแนวโน้มไปได้ไกลกว่านี้ในอนาคต การที่ทีมไทยสามารถลงแข่งขันใน VNL ได้อย่างต่อเนื่อง แสดงให้เห็นถึงความมั่นคงของระบบพัฒนานักกีฬาและการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น สมาคมกีฬาวอลเลย์บอลแห่งประเทศไทย การกีฬาแห่งประเทศไทย รวมถึงแฟน ๆ ที่ติดตามและให้กำลังใจมาโดยตลอด
ทีมวอลเลย์บอลไทยได้แสดงให้โลกเห็นแล้วว่าคนไทยก็สามารถไปได้ไกลบนเวทีระดับโลก แรงผลักดันนอกจากตัวของเด็กที่มีพรสวรรค์และมุ่งมั่นแล้วทุกภาคส่วนต้องมุ่งมั่นในการสร้างแรงสนับสนุนด้วยการขยายระบบโอกาสที่มีอยู่ให้ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น เช่น การสร้างโรงเรียนกีฬาหรือศูนย์ฝึกระดับจังหวัดให้เข้าถึง ง่ายขึ้นไม่กระจุกอยู่แค่ในเมืองใหญ่ เปิดโอกาสให้เด็กจากพื้นที่ห่างไกลได้เข้าสู่ระบบฝึกฝนอย่างจริงจัง ในขณะเดียวกัน การเปิดประตูสู่การศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาผ่าน “โควตานักกีฬา” ก็เป็นหนึ่งในกลไกสำคัญ
ที่ควรส่งเสริมมากขึ้น ให้เด็กที่มีความสามารถทางกีฬาสามารถก้าวไปพร้อมกับการเรียนได้อย่างมั่นคง ไม่ต้องเลือกระหว่างความฝันกับการมีอนาคต และเมื่อสำเร็จการศึกษาแล้ว การมีระบบรับเข้าทำงาน
ทั้งในภาครัฐและเอกชนสำหรับอดีตนักกีฬา ก็จะช่วยให้เส้นทางชีวิตของพวกเขาไม่จบลงแค่ในสนาม ประเทศไทยมีระบบเหล่านี้อยู่แล้ว แต่สิ่งที่เราต้องทำคือ ทำให้มากขึ้น ทำให้ทั่วถึง และทำให้ยั่งยืน เพราะเมื่อแรงสนับสนุนจากสังคมเข้มแข็ง ประเทศเราก็จะสามารถทำความฝันของเด็กคนหนึ่งหรืออีกหลาย ๆ คนสำเร็จและไปสู่เวทีโลกได้
หากสังคมไทยทำได้ต่อเนื่อง และเห็นความสำคัญกับเรื่องกีฬา ไม่ใช่เพียงวอลเลย์บอลจะก้าวไปสู่ระดับโลก กีฬาประเภทอื่นก็ไปถึงระดับโลก ซึ่งเราก็เห็นกันอยู่ เช่น แบดมินตัน ที่สร้างแชมป์โลกอย่าง “เมย์ รัชนก” รวมถึงเจ้าของเหรียญเงินชิงแชมป์โลก และแชมป์เยาวชนโลก 3 สมัยอย่าง “วิว กุลวุฒิ” เทควันโด ที่คว้าเหรียญโอลิมปิกจาก “เทนนิส พาณิภัค”และนักกีฬาไทยติดอันดับโลกอีกหลายคน ทั้งหมดนี้คือผลลัพธ์จากการพัฒนาอย่างจริงจังต่อเนื่อง ทั้งจากสมาคมกีฬา ครอบครัว และระบบการศึกษาที่เริ่มให้คุณค่ากับความสามารถเฉพาะทางของนักกีฬาและที่สำคัญที่สุดคือการที่สังคมไทย สามารถปลูกฝังให้เยาวชนสนใจเรื่องกีฬา แม้ก้าวไปไม่ถึงระดับโลก แต่ก็ทำให้เยาวชนเหล่านี้มีน้ำใจเป็นนักกีฬา มีความสามัคคี และห่างไกลสิ่งที่เป็นเรื่องบั้นทอนทางสังคม เช่น ยาเสพติด และการพนัน เป็นต้น
เป้าหมายสูงสุดของทีมวอลเลย์บอลหญิงไทยคือการผ่านเข้ารอบโอลิมปิก ซึ่งแม้จะยังไม่เคยทำได้ แต่ด้วยพัฒนาการที่เห็นได้ชัด และแรงสนับสนุนที่เพิ่มขึ้น ความฝันนี้ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป หากนักกีฬายังคงรักษามาตรฐาน ซ้อมอย่างสม่ำเสมอ และเปิดรับการพัฒนาเชิงเทคนิค โอกาสที่จะเห็นธงชาติไทยในสนามโอลิมปิกก็ย่อมเป็นไปได้ในไม่ช้า
