ติมอร์-เลสเต (Timor-Leste) ประเทศที่อายุน้อยที่สุดในเอเชีย บรรลุเป้าหมายสำคัญทางประวัติศาสตร์ด้วยการเข้าร่วมเป็นสมาชิกลำดับที่ 11 ของสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือASEAN อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2568 การรับรองสมาชิกภาพของติมอร์-เลสเตมีขึ้นในระหว่างพิธีเปิดการประชุมสุดยอดอาเซียน (ASEAN Summit) ครั้งที่ 47 และการประชุมที่เกี่ยวข้อง ณ กรุงกัวลาลัมเปอร์ มาเลเซีย ประธานาธิบดีโฮเซ รามอส-ฮอร์ตา และซานานา กุสเมา นายกรัฐมนตรีติมอร์-เลสเต ร่วมกับผู้นำอาเซียนอีก 10 ประเทศ ลงนามปฏิญญาว่าด้วยการรับติมอร์-เลสเตเข้าเป็นสมาชิกอาเซียน (Declaration on the Admission of Timor-Leste into ASEAN) นับเป็นการขยายสมาชิกครั้งแรกในรอบ 26 ปีของประชาคมอาเซียน
ติมอร์-เลสเต มีความปรารถนาทางยุทธศาสตร์ที่ต้องการเข้าร่วมเป็นสมาชิกอาเซียน ตั้งแต่ได้รับเอกราชเมื่อปี 2545 โดยยื่นใบสมัครเข้าร่วมอย่างเป็นทางการเมื่อปี 2554 และใช้เวลาถึง 14 ปีในการดำเนินการ ซึ่งเมื่อปี 2565 ประธานอาเซียน (ณ ขณะนั้น) เห็นชอบในหลักการที่จะรับติมอร์-เลสเตเข้าเป็นสมาชิกลำดับที่ 11 และให้สถานะผู้สังเกตการณ์ (observer status) เพื่อเข้าร่วมการประชุมทุกระดับของอาเซียน จนเมื่อปี 2566
ติมอร์-เลสเตได้ผ่านกระบวนการเสริมสร้างสถาบันและการพัฒนาขีดความสามารถตามแผนงานที่อาเซียนกำหนด เพื่อให้สามารถปฏิบัติตามพันธกรณีภายใต้สามเสาหลัก ของประชาคมอาเซียน ได้แก่ ประชาคมการเมืองและความมั่นคง (APSC) ประชาคมเศรษฐกิจ (AEC) และประชาคมสังคมและวัฒนธรรม (ASCC)
การเข้าร่วมเป็นสมาชิกอาเซียนของติมอร์-เลสเตเป็นชัยชนะเชิงสัญลักษณ์สำหรับประเทศและเป็นการ
เติมเต็มทางภูมิศาสตร์สำหรับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตามที่นายกรัฐมนตรีอันวาร์ อิบราฮิมของมาเลเซีย
ในฐานะประธานอาเซียนในปี 2568 กล่าวว่า การเข้าร่วมของติมอร์-เลสเต “เติมเต็มครอบครัวอาเซียน” และยืนยันถึงชะตากรรมร่วมกันของภูมิภาค นอกจากนี้ การเป็นสมาชิกจะเปิดโอกาสให้ติมอร์-เลสเต เข้าถึง ข้อตกลงการค้าเสรี โอกาสการลงทุน และตลาดภูมิภาคที่ใหญ่ขึ้นซึ่งสำคัญต่อการกระจายเศรษฐกิจที่พึ่งพารายได้จากน้ำมันและก๊าซ
เป็นหลัก
ติมอร์-เลสเต หรือมีชื่อทางการว่า สาธารณรัฐประชาธิปไตยติมอร์-เลสเต (Democratic Republic of Timor-Leste) ตั้งอยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเป็นประเทศที่ได้รับเอกราชล่าสุดในภูมิภาค (พ.ศ. 2545) มีเมืองหลวง คือ กรุงดิลี (Dili) มีประชากร 1.4 ล้านคน และเป็นเศรษฐกิจขนาดเล็กที่สุดในภูมิภาค เคยเป็นอาณานิคมของโปรตุเกสหลายศตวรรษ ก่อนถูกอินโดนีเซียบุกยึดและผนวกเป็นจังหวัดที่ 27 ในปี 2518 แต่หลังการลาออกของประธานาธิบดีซูฮาร์โต ติมอร์-เลสเตได้ลงประชามติแยกตัวจากอินโดนีเซีย ภายใต้การกำกับดูแลของสหประชาชาติในปี 2542 และประกาศเอกราชในปี 2545
