Category Archives: Analysis

EP 1 : ปัญหากลุ่มจีนเทาในลาว เมียนมา และกัมพูชา

สถานการณ์อาชญากรรมข้ามชาติในกลุ่มประเทศอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง ได้แก่ ลาว เมียนมา และกัมพูชาในปัจจุบันทวีความรุนแรงและขยายตัวอย่างต่อเนื่อง เฉพาะอย่างยิ่งปัญหาอาชญากรรมที่มีความเชื่อมโยงกับกลุ่มทุนต่างชาติ อาทิ การพนันออนไลน์ การฉ้อโกงข้ามชาติ การค้ามนุษย์ และการลักลอบค้ายาเสพติด ซึ่งส่งผลกระทบต่อไทย ทั้งในมิติด้านความมั่นคง เศรษฐกิจ และสังคม ขบวนการอาชญากรรมข้ามชาติของกลุ่มทุนชาวจีน หรือที่เรียกว่ากลุ่มจีนเทา ฉวยโอกาสใช้ประเทศที่มีพรมแดนติดกับไทยเป็นพื้นที่ก่อเหตุ ดำเนินการทั้งการหลอกลวง การจัดหา และการลักลอบนำพาเหยื่อทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติไปเป็นแรงงานบังคับ รวมทั้งก่ออาชญากรรมอื่น ๆ เช่น การพนันออนไลน์ การฉ้อโกงข้ามชาติในรูปแบบคอลเซนเตอร์ และการหลอกลวงด้วยวิธีการหาคู่ทางอินเทอร์เน็ต (Romance scam) ปัจจัยที่ส่งเสริมให้กลุ่มจีนเทาขยายตัวในประเทศเพื่อนบ้านบริเวณชายแดนไทย เช่น 1) อาชญากรชาวจีนย้ายฐานดำเนินการออกนอกประเทศ จากการที่รัฐบาลดำเนินมาตรการปราบปรามอาชญากรรมทางออนไลน์ในประเทศอย่างจริงจัง 2) ผู้ประกอบการกลุ่มจีนเทาส่วนใหญ่ปรับเปลี่ยนพื้นที่ภายในกาสิโนในประเทศเพื่อนบ้าน บริเวณชายแดนไทย ที่ต้องปิดไปเพราะการแพร่ระบาดของโรค COVID-19 ไปเป็นฐานดำเนินการอาชญากรรมข้ามชาติ อาทิ การพนันออนไลน์ และการฉ้อโกงข้ามชาติ และ3) ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีดิจิทัลที่ทำให้เข้าถึงเหยื่อได้ง่ายขึ้น ฐานดำเนินการของกลุ่มจีนเทา มีทั้งชายแดนเมียนมา เช่น ในเมืองเมียวดี ตรงข้ามอำเภอแม่ระมาด อำเภอแม่สอด และอำเภอพบพระ จังหวัดตาก ชายแดนลาว เช่น…

วิกฤตซ้อนวิกฤต : เมื่อประเทศใหญ่ปรับลดการให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม

  สถานการณ์การสู้รบที่เกิดขึ้นภายในและระหว่างประเทศในหลายภูมิภาค ร่วมด้วยภัยพิบัติทางธรรมชาติหลากรูปแบบในหลายประเทศ ท่ามกลางสงครามการค้าที่ซ้ำเติมความผันผวนของเศรษฐกิจโลก ไม่เพียงสร้างความลำบากในการดำรงชีวิตของคนธรรมดาทั่วไป แต่ยิ่งสร้างความทุกข์ยากให้ผู้ประสบภัยในพื้นที่เหล่านั้น และจะยิ่งหนักหน่วงขึ้นหากไม่ได้รับความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม และกลายเป็นวิกฤติซ้อนวิกฤติที่ยากจะแก้ไข ข่าวการปรับลดงบประมาณการให้ความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาแก่ต่างชาติของฝรั่งเศสลง ร้อยละ 5 ของงบความช่วยเหลือทั้งหมด เมื่อกรกฎาคม 2568 ทำให้องค์กรพัฒนาเอกชนเกือบ 190 แห่ง กังวลว่าจะกระทบต่อการให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัย ทั้งด้านสาธารณสุข อาหาร และน้ำ รวมทั้งการดูแลประชาชนกลุ่มเสี่ยงในพื้นที่เปราะบาง สะท้อนว่า สถานการณ์ด้านมนุษยธรรมระหว่างประเทศจะเผชิญภาวะวิกฤตมากขึ้น กลุ่ม NGOs ระบุว่า การตัดสินใจดังกล่าวเป็นสิ่งที่ไม่คาดคิดมาก่อน เนื่องจากเมื่อปีที่แล้ว หรือ ปี 2567 ฝรั่งเศสยังเป็นผู้ให้ความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนารายใหญ่ลำดับ 5 ของโลก ต่อจากสหรัฐฯ เยอรมนี สหราชอาณาจักร และญี่ปุ่น อีกทั้งนับตั้งแต่ประธานาธิบดีเอ็มมานูเอล มาครง เข้ารับตำแหน่งเมื่อปี 2560 ฝรั่งเศสให้ความสำคัญกับการให้ความช่วยเหลือแก่ต่างชาติเป็นภารกิจในลำดับต้น ๆ ทั้งยังจัดสรรงบประมาณให้เพิ่มเติม ไม่เพียงฝรั่งเศส ประเทศใหญ่ ๆ ต่างทยอยปรับลดงบการให้ความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาแก่ต่างชาติ ไม่ว่าเยอรมนี เนเธอร์แลนด์ สวีเดน เบลเยียม สหราชอาณาจักร…

ภัยคุกคามไซเบอร์ในยุคดิจิทัล: ความมั่นคงของประเทศไทยภายใต้ความเสี่ยงใหม่

การเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ยุคดิจิทัลอย่างรวดเร็วของประเทศไทย ทั้งในด้านโครงสร้างพื้นฐานอินเทอร์เน็ต การผลักดันนโยบาย Digital Government และการเพิ่มจำนวนผู้ใช้งานออนไลน์อย่างมหาศาล ในปี 2568 มีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตประมาณ 65.4 ล้านคน ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 91.2 ของประชากรทั้งหมด ได้นำมาซึ่งความท้าทายใหม่ด้านความมั่นคงไซเบอร์ ระบบข้อมูลที่สำคัญจำนวนมากของภาครัฐและเอกชนถูกจัดเก็บและบริหารในรูปแบบดิจิทัล ทำให้กลายเป็นเป้าหมายของการโจมตีทางไซเบอร์มากขึ้น ข้อมูลจาก Kaspersky ซึ่งเป็นบริษัทระดับโลกด้านความมั่นคงไซเบอร์ที่พัฒนาและจำหน่ายซอฟต์แวร์ป้องกันไวรัส, การจัดการรหัสผ่าน, ระบบรักษาความปลอดภัยสำหรับอุปกรณ์ปลายทาง และโซลูชันเชิงองค์กรอื่น ๆ ครอบคลุมตั้งแต่ผู้ใช้ทั่วไปจนถึงภาคธุรกิจและโครงสร้างพื้นฐานที่มีความเสี่ยงสูง ระบุว่า ไทยมีอัตราการโจมตีทางไซเบอร์สูงกว่าค่าเฉลี่ยโลกถึงร้อยละ70 และพบภัยคุกคามบนเว็บมากกว่า 10 ล้านรายการในหนึ่งปี สะท้อนให้เห็นถึงระดับความรุนแรงที่โลกไซเบอร์ได้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของสมรภูมิความมั่นคงอย่างแท้จริง ภัยคุกคามทางไซเบอร์ที่สำคัญมีหลากหลายรูปแบบ เช่น มัลแวร์ (Malware) เป็นหนึ่งในภัยหลักที่ออกแบบมาเพื่อขโมยหรือทำลายข้อมูล ประกอบด้วยไวรัส เวิร์ม โทรจัน และสปายแวร์ ซึ่งสามารถแพร่กระจายและเข้าควบคุมระบบโดยที่ผู้ใช้ไม่รู้ตัว แรนซัมแวร์ (Ransomware) เป็นภัยคุกคามที่รุนแรง โดยมักใช้การโจมตีผ่านอีเมลหรือไฟล์แนบเพื่อเข้ารหัสข้อมูลเหยื่อและเรียกค่าไถ่ เช่นเดียวกับฟิชชิ่ง (Phishing) ซึ่งใช้การหลอกลวงผ่านเว็บไซต์หรืออีเมลปลอมเพื่อขโมยข้อมูลส่วนบุคคล การพัฒนาของภัยเหล่านี้ทำให้ผู้ใช้ทั่วไปและองค์กรต่าง ๆ ต้องตื่นตัวและวางมาตรการป้องกันอยู่เสมอ การโจมตีทางไซเบอร์ไม่เพียงเกิดจากเทคโนโลยีที่ทันสมัย แต่ยังมีมนุษย์เป็นช่องโหว่หลัก โดยเฉพาะการขาดความรู้และทักษะที่จำเป็น จากการทดลองการโจมตีแบบฟิชชิ่งในกลุ่มพนักงานหน่วยงานโครงสร้างพื้นฐานในไทย…

กลไกทางสังคมที่ช่วยแก้ไขและยับยั้งความรุนแรงจากกระแส Islamophobia

ความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นหนึ่งในประเด็นภัยความมั่นคงที่สำคัญอย่างมากหรืออาจพูดได้ว่ามากที่สุดหากมองในแง่มุมความเป็นอธิปไตยของประเทศ โดยความไม่สงบที่เกิดขึ้นในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ในมุมมองของผู้เขียน คือสถานการณ์ความขัดแย้งที่แสดงออกผ่านทางการใช้ความรุนแรงในจังหวัดปัตตานี จังหวัดยะลา จังหวัดนราธิวาส และ 4 อำเภอของจังหวัดสงขลา ได้แก่ จะนะ เทพา สะบ้าย้อย และนาทวี ซึ่งประชาชนในพื้นที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ แต่ร้อยละ 80 ของประชากร เป็นคนไทยมุสลิมเชื้อสายมลายู ศูนย์สำรวจความคิดเห็นนิด้าโพล สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) เปิดเผยผลการสำรวจเมื่อ 4 พฤษภาคม 2568 เกี่ยวกับความคิดเห็นของประชาชนอายุ 18 ปี ขึ้นไป รวมทั้งสิ้น 1,100 คน เกี่ยวกับสถานการณ์ความปลอดภัยในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ร้อยละ 33.45 ระบุว่า สถานการณ์แย่เหมือนเดิม รองลงมา ร้อยละ 20.36 ระบุว่า สถานการณ์ดีเหมือนเดิม ตัวเลขดังกล่าวสะท้อนว่าประชาชนส่วนใหญ่ยังมีมุมมองว่าสถานการณ์ยังเป็นความท้าทายของประเทศ เหตุการณ์เหล่านั้นที่เกิดในพื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้สังคมไทยบางส่วนเกิดความรู้สึกความกลัวต่อชาวมุสลิม หรือ Islamophobia ซึ่งบทความนี้จะชวนขบคิดในเรื่องนี้ จากรายงานการพิจารณาการศึกษา เรื่อง สถานการณ์ความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้และแนวทางแก้ไขเชิงรุก โดยคณะกรรมาธิการความมั่นคงแห่งรัฐ สภาผู้แทนราษฎร ปี 2553 ระบุว่า…

ปัญหาอาชญากรออนไลน์ (scammers) บริเวณชายแดน ไทย – เมียนมา

ปัญหาจากอาชญากรออนไลน์ (scammers) จากต่างชาติ  โดยเฉพาะในบริเวณชายแดนไทย-เมียนมา สร้างความท้าทายด้านความมั่นคงทั้งในมิติเศรษฐกิจ ไซเบอร์ และความมั่นคงมนุษย์ ที่ผ่านมา มีรายงานว่า ความเสียหายจากอาชญากรรมข้ามชาตินี้ส่งผลกระทบเป็นวงกว้าง โดยมีผู้ถูกยักยอกทรัพย์สินด้วยการหลอกผ่านโทรศัพท์ หรือช่องทางออนไลน์ เป็นจำนวนมากทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ  Global Anti-Scam Alliance-GASA รายงานเมื่อปี 2567 ว่า ความเสียหายของการคุกคามของอาชญากรออนไลน์ หรือ scammers นั้นมีมูลค่าสูงถึง 1.03 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยเรียงลำดับจากความเสียหายมากที่สุดคือ สหรัฐฯ 3,520 ดอลลาร์สหรัฐต่อหัว เดนมาร์ก 3,067 ดอลลาร์สหรัฐต่อหัว และสวิตเซอร์แลนด์ 2,980 ดอลลาร์สหรัฐต่อหัว และยังพบว่าการหลอกลวงด้วยโทรศัพท์นั้นมีมากที่สุดในไทย รัสเซีย และฮ่องกง บทความนี้อยากจะชวนทำความเข้าใจและตีแผ่ภัยคุกคามจากจากอาชญากรออนไลน์ หรือ scammers ที่ส่งผลกระทบไม่ใช่เฉพาะแค่ไทย แต่ทั่วโลก กลุ่มมิจฉาชีพหลอกลวงที่กำลังกล่าวถึงอยู่นี้ หมายถึงกลุ่มอาชญากรข้ามชาติที่ปฏิบัติการการหลอกลวงผ่านช่องทางไซเบอร์ และโทรศัพท์ อยู่ในบริเวณชายแดนของประเทศไทย โดยเฉพาะกับประเทศเมียนมาและกัมพูชา ที่ผ่านมา จีนได้ดำเนินการการปราบปรามการปฏิบัติการของกลุ่มอาชญากรออนไลน์ หรือ scammers เช่น กลุ่ม บริษัท…

แรงงานต่างด้าว : กลไกเศรษฐกิจและความท้าทายด้านความมั่นคงของไทย

สถานการณ์ของแรงงานต่างด้าวในประเทศไทยยังคงมีความซับซ้อนและท้าทาย เนื่องจากการบริหารจัดการแรงงานต่างด้าว เผชิญปัญหาในหลายมิติ หนึ่งในปัญหาหลักคือแรงงานจำนวนมากยังคงเข้าสู่ประเทศโดยผิดกฎหมาย ส่งผลให้รัฐไม่สามารถควบคุม ดูแล หรือคุ้มครองสิทธิได้อย่างทั่วถึง และยังเปิดช่องให้เกิดการแสวงหาประโยชน์ เช่น การเรียกรับผลประโยชน์จากเจ้าหน้าที่ หรือการตกเป็นเหยื่อของขบวนการค้ามนุษย์ รัฐบาลไทยจึงได้จัดระเบียบแรงงานเหล่านี้ เช่น การตรวจสอบใบอนุญาตทำงาน การเร่งรัดการขึ้นทะเบียน และการขยายระยะเวลาพำนักอาศัยในไทยของแรงงานตามระบบหนังสือบันทึกความเข้าใจร่วมกัน (Memorandum of Understanding หรือ MOU) เป็นความร่วมมือระหว่างประเทศกับประเทศต้นทาง โดยเฉพาะเมียนมาร์ ลาว และกัมพูชา เพื่อจัดการแรงงานอย่างเป็นระบบกำกับการนำเข้าแรงงานอย่างถูกกฎหมาย ลดการลักลอบเข้าเมือง และส่งเสริมความสัมพันธ์เชิงบวกระหว่างรัฐ โดยจำนวนแรงงานต่างด้าวที่ได้เข้ามาในไทย ในปี 2568 ประเทศที่มีแรงงานเข้ามาทำงานในประเทศไทยมากที่สุดคือ เมียนมาร์ จำนวน 969,000 คน ต่อมาคือกัมพูชา จำนวน 167,000 คน ลำดับต่อมาคือลาว 64,000 คน อย่างไรก็ดี ในทางปฏิบัติพบปัญหา เช่น ความล่าช้าในกระบวนการ ความไม่โปร่งใสในระบบนายหน้า แรงงานถูกเอารัดเอาเปรียบ หรือกลายเป็นเหยื่อการค้ามนุษย์ ซึ่งนำไปสู่แรงกดดันจากทั้งประเทศต้นทางและองค์กรระหว่างประเทศ โดยเฉพาะในด้านสิทธิมนุษยชนและภาพลักษณ์ของไทยบนเวทีโลก ในช่วงที่ประเทศต้นทางเกิดวิกฤต เช่น ความไม่สงบในเมียนมา…

จากชุมชนค้าส่ง สู่ย่านครีเอทีฟสุดแพง : ถนนทรงวาด

ทุกวันนี้ภาพจำของถนนทรงวาดในสายตาคนรุ่นใหม่เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงเหมาะสำหรับคนมีรสนิยมและต้องการประสบการณ์เฉพาะตัวที่แตกต่าง ด้วยย่านดังกล่าว มีคาเฟ ดีไซน์ที่โดดเด่น แกลเลอรีแสดงผลงานของศิลปิน ร้านอาหารหลากหลาย และร้านขายสินค้างานคราฟต์สวย ๆ ร้านค้าเหล่านี้ใช้สถานที่ซึ่งเคยเป็นโกดังเก่าริมแม่น้ำเจ้าพระยานำมาปรับปรุงและรีโนเวท สร้างจุดเด่นและเอกลักษณ์เฉพาะตัวดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติให้เข้ามาใช้บริการ อย่างไรก็ดี หากเราถามนักท่องเที่ยวและคนท้องถิ่น หลายคนบอกว่าสินค้าแถวถนนทรงวาดที่อยู่บริเวณใกล้ถนนเยาวราช “ของมีราคาแพงขึ้นมาก” ก่อให้เกิดความสงสัยว่า ปัจจัยใดทำให้ราคาสินค้าและบริการในย่านนี้แพงกว่าพื้นที่รอบข้างถึงหลายเท่าตัว….. ย่านค้าส่งเก่าแก่ สู่ย่านไลฟ์สไตล์ชิค ๆ ของคนรุ่นใหม่ ถนนทรงวาดเป็นหนึ่งในย่านเก่าแก่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และเศรษฐกิจของกรุงเทพฯ  โดยมีจุดกำเนิดจากการตั้งถิ่นฐานของชาวจีนโพ้นทะเลที่โล้สำเภามายังสยามอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ชาวจีนกลุ่มนี้ได้เข้ามาเป็นแรงงานและประกอบอาชีพด้านการค้า โดยรัฐได้จัดสรรพื้นที่ให้ตั้งถิ่นฐานในย่านสำเพ็งและเยาวราชเป็นหลัก ต่อมาได้ขยายตัวจนกลายเป็นชุมชนหนาแน่น ในช่วงเวลานั้น เกิดเหตุเพลิงไหม้ในย่านเหล่านี้บ่อยครั้ง ด้วยสภาพความแออัดและโครงสร้างที่พักอาศัยไม่เอื้อต่อการควบคุมอัคคีภัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) จึงมีพระราชดำริให้สร้างถนนสายใหม่บริเวณริมแม่น้ำเจ้าพระยา เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยถนนสายนี้มีความยาวประมาณ 1.2 กิโลเมตร เชื่อมต่อกับท่าเรือ ทำให้สะดวกต่อการลำเลียงสินค้าจากเรือขึ้นฝั่งได้โดยตรง นอกจากจะเป็นศูนย์กลางทางการค้าของชาวจีนแล้ว ถนนทรงวาดยังกลายเป็นพื้นที่ที่รวมความหลากหลายทางชาติพันธุ์ เนื่องจากมีบทบาทสำคัญทางเศรษฐกิจ ซึ่งเอื้อให้ผู้คนจากหลากหลายวัฒนธรรมเข้ามาประกอบกิจการและตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ดังกล่าว เช่น ชาวอินเดีย ชาวมุสลิม ชาวตะวันตก ฯลฯ  ความหลากหลายนี้ ได้ส่งผลให้ถนนทรงวาดไม่เพียงแต่มีความสำคัญในเชิงเศรษฐกิจเท่านั้น หากยังสะท้อนให้เห็นถึงพหุวัฒนธรรมและพลวัตของสังคมเมืองในช่วงเวลาสำคัญของการพัฒนาประเทศอีกด้วย เมื่อกาลเวลาผ่าน บริบทสังคมก็แปรเปลี่ยน ทรงวาดจากถนนที่เคยเป็นแหล่งขับเคลื่อนทางเศรษฐกิจที่สำคัญหลงเหลือไว้เพียงความทรงจำ สู่ย่านที่รู้จักในฐานะแหล่งค้าขายพืชผลทางเกษตรเป็นหลัก…